Και 16ωρο «με τη θέληση του εργαζομένου»; Σκέψεις για το γνωστό ατύχημα με αστικά λεωφορεία και πολλούς τραυματίες στη Βούλα, στις 4/7/2025, μετά 16ωρη βάρδια της οδηγού.
Όταν τα παπαγαλάκια της εξουσίας και των μμε προπαγανδίζουν το 13ωρο «με τη θέληση των εργαζομένων» κάνουν πως δεν ξέρουν τη φθίνουσα απόδοση και της παραγωγικότητας της εργασίας καθώς και της προσοχής του εργαζόμενου κατά τη διαδικασία της εργασίας. Κάνουν πως δεν ξέρουν ότι υπονομεύουν άμεσα αλλά και μακροπρόθεσμα την εργατική δύναμη και την προσδόκιμη ηλικία της η οποία είναι αδύνατο να αναπληρωθεί με οποιαδήποτε ανταλλάγματα.
Η νοημοσύνη των «εργατολόγων» της προπαγάνδας: Πίσω, στο 1840!
Αυτό που παρατήρησαν έντονα καπιταλιστές και εργάτες στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα, ότι μετά το 8ωρο οι αποδόσεις πέφτουν και τα ατυχήματα αυξάνουν, δεν μπορούν να το δουν σήμερα οι «επιστήμονες» εργατολόγοι της προπαγάνδας!
Τότε οι καπιταλιστές για να αντιμετωπίσουν το «κακό» επιστράτευσαν πρώτα βία και απειλές για εντατικοποίηση της εργασίας (έκαναν το αντίθετο δηλαδή) και μετά το καρότο με γλίσχρες προσαυξήσεις που δεν επανόρθωναν την ζημιά στην εργατική δύναμη. Οι εργάτες, αντίθετα, προβάλλαν το απολύτως ορθό, ανθρώπινο και εργασιακό αίτημα 8 ώρες εργασία, 8 ώρες ξεκούραση και 8 ώρες ελεύθερου χρόνο. Η σύγκρουση κεφαλαίου - εργασίας ήταν υπαρξιακή και αναπόφευκτη και σε βάθος χρόνου δικαιώθηκε η θέση των εργαζομένων.
Σήμερα με την τεράστια αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας και τις τεχνολογικές ανακαλύψεις, ο χρόνος εργασίας μπορεί να είναι πολύ μικρότερος από το 8ωρο και πολύ πιο ποιοτικός, αφού αλλάζει ριζικά ο σωματο-πνευματικός συσχετισμός της εργασίας και η πνευματική κούραση δεν επιδέχεται εύκολη παράταση όπως η σωματική γιατί καταρρέει ή μένει στάσιμη η ποιότητά της.
Από την εποχή του Σικάγο μέχρι σήμερα η μάχη για το ωράριο εργασίας δείχνει ανάγλυφα την αναντιστοιχία και σύγκρουση μεταξύ αναγκαιότητας ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων και πρώτα της εργατικής δύναμης με το στενό πλαίσιο των καπιταλιστικών παραγωγικών σχέσεων που αδυνατεί να επιτρέψει την ανάπτυξή της, θυσιάζοντάς τη στην άμεση ανάγκη εξαγωγής κέρδους κάτω από την πίεση του άγριου ανταγωνισμού μεταξύ καπιταλιστικών επιχειρήσεων και οικονομιών.
Σήμερα, αντί οι αναλυτές των μμε και οι εργατολόγοι να μετρήσουν αυτές ακριβώς τις παραμέτρους της παρατεταμένης εργασίας και να κτυπήσουν καμπάνες, σφυρίζουν αδιάφορα και επικαλούνται την «ελευθερία βούλησης» του εργαζόμενου για 13ωρο! Αυτή η βούληση όμως μειώνει το προσδόκιμο της εργασιακής δύναμης και την υπονομεύει με πλήθος σωματικών και ψυχικών επαγγελματικών ασθενειών που προσαυξάνουν πολύ το κόστος αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης μετά την κατάρρευσή της και πετούν εκτός εργασίας εργατικό δυναμικό που η πείρα του είναι πολύ χρήσιμη στην παραγωγή και στην διαδοχή των γενεών στης εργατικής τάξης. Την ίδια ώρα οι κυβερνήσεις αυξάνουν τα όρια συνταξιοδότησης υπολογίζοντας ένα προσδόκιμο ζωής που όμως θα είναι προσδόκιμο ανίκανων για εργασία στα επιπλέον έτη, ικανών όμως να ζουν. Τα αδιέξοδα του καπιταλισμού εδώ είναι φανερά.
Το κεφάλαιο αδηφάγο και σκληρό θέλει, αν είναι δυνατόν να εξαντλήσει τους εργαζόμενους με 24 ώρες εργασία το 24ωρο, προκειμένου να πάρει σήμερα τα πάντα! Το αύριο είναι αργά γι’ αυτό!
Υπενθυμίζουμε ότι στην εποχή της άγρας δουλείας οι δουλοκτήτες εξαντλούσαν ταχύτατα μέχρι ακραίας εξάντλησης τους δούλους σε σημείο που σύντομα να μη βγάζουν ούτε κέρδη ούτε καν το φαγητό τους και τους έδιωχναν (απελεύθεροι δούλοι) να πεθάνουν μόνοι αγοράζοντας φθηνά νέους δούλους.
Η κατάσταση σήμερα, της «μισθωτής δουλείας» δεν μοιάζει με τη «φυσική δουλεία» αλλά ισχύουν οι ίδιες νομοτέλειες για την εξάντληση και κατάρρευση της εργατικής δύναμης όπως με τους δούλους.
Όσο περισσότερο παρατείνεται η εργάσιμη μέρα τόσο περισσότερο μειώνεται η εργασιακή απόδοση.
Όσο περισσότερο εξαντλείται η εργατική δύναμη μετά το όριο φυσιολογικής κατανάλωσής και διευρυμένης αναπαραγωγής της, τόσο περισσότερος χρόνος εργασιακής ζωής αφαιρείται από τον εργαζόμενο.
Είναι εντελώς αφύσικο σήμερα να μικραίνει ο προσδόκιμος εργασιακός βίος αντί να μακραίνει. Η εσωτερική αυτή σύγκρουση στον καπιταλισμό δεν μπορεί να ξεπεραστεί παρά μόνο με τεράστιους και πολλές φορές αιματηρούς αγώνες της εργατικής τάξης να κατακτήσει δικαιώματα στην διάθεση, κατανάλωση και (ποιοτικά διευρυμένη) αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης ώστε να διασφαλίζεται η ζωή και η εργασιακή ικανότητα στα φυσικά της επίπεδα.
Συνήθεις συνέπειες εξαντλητικού ωραρίου εργασίας:
Ø Ακραίες καταπονήσεις και μείωση παραγωγικότητας της εργασίας, μείωση της πνευματικής παραγωγής (επιστημονικές έρευνες, καινοτομίες κλπ).
Ø Σταδιακή μείωση προσοχής. Ιδιαίτερα επικίνδυνο για χειριστές μηχανημάτων έργων, μεταφορών, χημικών εργασιών, πυρομαχικών, σύνθετων αυτόματων μηχανών (ρομπότ) κίνδυνος λαθών στην κεντρική διεύθυνση, εργασιακά λάθη κλπ.
Ø Συχνότερα ατυχήματα.
Ø Παραλείψεις εφαρμογής κανόνων υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία, λόγω κόπωσης.
Ø Αύξηση και εμφάνιση νέων επαγγελματικών ασθενειών.
Ø Ψυχικές διαταραχές και στρες που μειώνουν την απόδοση. Ας θυμηθούμε τις αυτοκτονίες στελεχών της France-Telecoms, από τα εργασιακά αδιέξοδα που τους δημιούργησε η εργοδοσία την περίοδο 2008-2009. Στην δικογραφία σημειώνονται 19 αυτοκτονίες, 12 απόπειρες αυτοκτονίας και 8 περιπτώσεις βαριάς μορφής κατάθλιψης που οφείλεται στις εργασιακές συνθήκες στην εταιρία τηλεπικοινωνιών.
Γιατί 13ωρο ενώ αναγγέλλεται η… «κατάργηση της εργασίας» από την τεχνητή νοημοσύνη; Η εργασία δεν εργάζεται!
Επειδή αυθαίρετα πολλοί νομίζουν ότι με την τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) θα αντικαταστήσουν τους εργαζόμενους και θα πλουτίζουν πουλώντας εμπορεύματα της ΤΝ, πολύ γρήγορα θα ανακαλύψουν ότι η ΤΝ μπορεί να παράγει άυλα προϊόντα, αλλά αυτά δεν θα αξίζουν παρά μόνο το κόστος απόσβεσης δηλαδή κλάσμα της ανταλλακτικής αξίας του λογισμικού συν το κόστος ερώτησης, ενέργειας και συντήρησης και τίποτα παραπάνω. Η ΤΝ είναι αποκρυσταλλωμένη εργασία σε λογισμικό που έγινε εμπόρευμα και μέσο παραγωγής αλλά δεν μπορεί να γίνει ζωντανή εργασία που θα εργαστεί για να παράγει νέα ανταλλακτική αξία και υπεραξία.
Να το πούμε απλά: Η εργασία δεν εργάζεται! Χωρίς νέα εργασία όμως δεν υπάρχει ούτε νέα αξία, ούτε υπεραξία, ούτε κεφάλαιο το οποίο υπάρχει μόνο δια της υπεραξίας.
Η εκδίκηση. Πως οι ανεπτυγμένες παραγωγικές δυνάμεις παγιδεύουν το κεφάλαιο και τις ξεπερασμένες παραγωγικές σχέσεις του
Με αυτό τον τρόπο είναι φανερό πως οι παραγωγικές δυνάμεις παγιδεύουν το κεφάλαιο λόγω αδυναμίας των παραγωγικών σχέσεων του να τις αφήσουν ελεύθερες να αναπτυχθούν. Η αντίθεση αυτή θα διαρκεί μέχρι η εργατική τάξη να ανατρέψει την αστική τάξη και μαζί τις καπιταλιστικές παραγωγικές σχέσεις που επιβάλει. Το αντίθετο είναι ιστορικά αδύνατο και αν συμβεί θα είναι προσωρινό όπως η ανατροπή της 1ης γαλλικής δημοκρατίας και του πρώτου σοσιαλισμού του 20ου αιώνα.
Αφού οι «αναλυτές» δεν μπορούν να μας πουν γιατί ενώ έρχεται η ΤΝ που δήθεν ακυρώνει την εργασία και την εργατική τάξη, οι καπιταλιστές νομοθετούν το 13ωρο, τότε ας μη πουν τίποτα. Γιατί αν δεν βγάλουν «νέο αίμα» από ζωντανή εργασία των εργαζομένων, υπεραξία δεν υπάρχει κεφάλαιο δεν υπάρχει. Αντιθέτως με το 13ωρο προσδοκούν φθηνότερη και πολύωρη εργασία για περισσότερη υπεραξία. Ξέρουν πολύ καλύτερα από τον καθένα ότι υπεραξία από την ΤΝ δεν υπάρχει γιατί η παρελθούσα εργασία δεν εργάζεται, απλώς μεταβιβάζεται στα νέα προϊόντα. Πιάνονται στη δική τους φάκα οι καπιταλιστές δηλαδή.
Πόσο αξίζει ένα ψάρι;
Υπάρχει το παράδειγμα της «φυσικής νοημοσύνης» για να καταλάβουμε την ΤΝ.
Η θάλασσα είναι ένα τεράστιο εργαστήριο παραγωγής απίστευτων αξιών χρήσης και χωρίς αυτά μπορεί να μην υπήρχαμε. Όταν όμως της παίρνουμε ένα ψάρι δεν την πληρώνουμε. Είναι τζάμπα! Γιατί; Γιατί δεν εργάστηκε ανθρώπινη δύναμη για να παραχθεί. Μόνο αυτή η εργασία λογίζεται στις ανταλλαγές.
Παλιότερα θυμάμαι για την εύρεση τετραγωνικής ρίζας ήθελες ώρες μάθησης και ώρες επίλυσης. Σήμερα με ένα κλικ στο κομπιουτεράκι των 10€ έχεις την τετραγωνική ρίζα κάθε αριθμού σε χρόνο μηδέν. Πόσο αξίζει η τετραγωνική ρίζα; Όσες ώρες εργασίας αντιστοιχούν στην πρώτη περίπτωση και όση αξία μεταβιβάζει το κομπιουτεράκι του σε κάθε μια από τα δισεκατομμύρια τετραγωνικών ριζών που μπορεί να δώσει, στη δεύτερη, δηλαδή σχεδόν μηδέν. Ο νέος σήμερα δεν μπορεί να απαιτήσει πληρωμή για εύρεση τετραγωνικής ρίζας αφού δε δούλεψε και ο παλιός δεν την παραδίδει αν δεν πληρωθεί για τον χρόνο εργασίας του. Το αυτό συμβαίνει και με την ΤΝ!
Έτσι λοιπόν στην ανταλλαγή εμπορευμάτων οι αγοραστές πληρώνουν μόνο την εργασία μας για την παραγωγή συν απόσβεση της αξίας - εργασίας των εργαλείων πχ βάρκα, δίκτυα κλπ, όχι όμως την «εργασία» της θάλασσας. Κατ’ αντιστοιχία η ΤΝ θα μεταβιβάσει (απόσβεση) στα προϊόντα της μέρος της αρχικής ανταλλακτικής αξίας – εργασίας που κατασκευάστηκε και ο καπιταλιστής ή ο ιδιοκτήτης της μόνο αυτό δικαιούται να απαιτήσει αν το πουλήσει γιατί κανένας δεν θα έχει εργαστεί για το προϊόν της ΤΝ παρά μόνο οι πρώτοι κατασκευαστές της που στην περίπτωση των ψαριών είναι η θάλασσα! Και ως γνωστό τα εμπορεύματα πωλούνται στην αξία παλιάς εργασίας που μεταβιβάστηκε σε αυτά συν της νέας εργασίας που προστέθηκε με κατανάλωση νέας εργατικής δύναμης, δηλαδή της συνολικής πραγματικής εργασίας.
Αν ο ψαράς πιάσει ένα ψάρι πληρώνεται για την δουλειά του.
Αν η ΤΝ παράγει ένα ηλεκτρονικό ψάρι αυτό θα αξίζει μόνο το κλάσμα της ανταλλακτικής αξίας εργασίας όταν παράχθηκε μια φορά.
Αξία χρήσης και αξία ανταλλαγής
Το οξυγόνο της ατμόσφαιρας αξίζει μαζί με τον ήλιο και τη γη, τη ζωή όλης της ανθρωπότητας. Η αξία χρήσης του ανυπολόγιστη! Η αξία ανταλλαγής του μηδέν. Δηλαδή μόνο η αξία ανταλλαγής μπορεί να έχει αξία στον καπιταλισμό. Γι’ αυτήν υπάρχει!
Μονοπώλια και ο νόμος της αξίας
Η ΤΝ δεν παράγει νέες αξίες ανταλλαγής (ενώ παράγει αξίες χρήσης) απλώς μεταβιβάζει την υπάρχουσα σε αυτήν αξία στα προϊόντα της. Η ανταλλακτική αξία 1 εκ. προϊόντων της ζωής της ΤΝ που η ανταλλακτική τιμή της ήταν 1 εκ. ευρώ, είναι 1€ το καθένα. Αν κάποιος το μεταφέρει σε πελάτη θα πάρει μόνο 1€ συν τα μεταφορικά. Δηλαδή η νέα αξία που μπορεί να προστεθεί είναι της υπηρεσίας μεταφοράς όπως του ψαριού είναι της αξία ψαρέματος και μεταφοράς μόνο. Οι τιμές μάλιστα αυτές δεν μπορεί να είναι αυθαίρετες αλλά να αντανακλά την κοινωνικά αποδεκτή αναγκαία εργασία, διαφορετικά δεν τα αγοράζει ο πελάτης.
Τα μονοπώλια μπορούν βέβαια να παραβιάσουν, αλλά όχι να καταργήσουν το νόμο της αξίας και της υπεραξίας. Οι συνεχείς κρίσεις υπερσυσσώτευσης κεφαλαίου οδηγούν και τα μονοπώλια σε πειθαρχία στο νόμο της αξίας με τον μηδενισμό οριακών κεφαλαίων που δεν αντανακλούν πραγματική αξία. Εξαιρούνται οι περιπτώσεις δικτατορικής επιβολής τιμής για κάτι που είναι δωρεάν και χωρίς αξία παραγωγής εργασίας και ανταλλακτικής αξίας πχ ήλιος, αέρας, νερό βροχής κλπ.
Τέτοιες μονοπωλιακές καταληστεύσεις της κοινωνίας και των λαών αποτελούν αιτίες δημιουργίας βαθιών κρίσεων του συστήματος οι οποίες παράγουν αποσταθεροποίηση και επαναστατικές καταστάσεις και θέτουν θέμα ύπαρξης στον καπιταλισμό.
Το ξέρουν οι καπιταλιστές. Αλλά όταν στο όνομα του άμεσου κέρδους οι καπιταλιστές πουλάνε τη μάνα τους και το σχοινί με το οποίο θα τους κρεμάσουν, προκειμένου να πάρουν το τελευταίο κέρδος, τότε μπορούμε να πούμε ότι «με το κεφάλαιο όλα είναι δυνατά»!
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα τέλειο μέσο ανάπτυξης στον σοσιαλισμό. Είναι ένα φυλακισμένο μέσο στην υπηρεσία της άρχουσας τάξης στον καπιταλισμό.
Πηγές:
-Σύγκρουση λεωφορείων στη Βούλα: 16 ώρες σε υπηρεσία η οδηγός – Τα έγγραφα με τις βάρδιες
-Ξεκινάει η δίκη για τις αυτοκτονίες 30 εργαζομένων σε γαλλική εταιρεία τηλεπικοινωνιών
https://www.iefimerida.gr/kosmos/gallia-i-france-telecoms-kai-oi-aytoktonies
Κουΐζ πολιτικής οικονομίας
Η αξία του εμπορεύματος με τα ρομπότ
ή, τα δύσκολα για τους νεοφιλελεύθερους και νομπελίστες του καπιταλισμού
http://aristeripolitiki.blogspot.com/2020/01/blog-post_26.html
Η τεχνητή νοημοσύνη και ο τρόμος των καπιταλιστών στο πέναλτι
http://aristeripolitiki.blogspot.com/2023/06/blog-post.html
Ο ρόλος της ηλεκτρονικής και του αυτοματισμού στον κεντρικό σχεδιασμό στον σοσιαλισμό, δείτε «Ψηφιακή τεχνολογία. Στην υπηρεσία ποιών;» κεφάλαιο 23
http://aristeripolitiki.blogspot.com/2021/01/blog-post.html
*Επειδή οι συνοπτικές αναφορές περιέχουν τον κίνδυνο παραγωγής στρεβλών αντιλήψεων για το θέμα, όσοι θέλουν πραγματική γνώση του αντικειμένου πρέπει να προσφύγουν στο «Κεφάλαιο» του Κ. Μαρξ (ιδίως στον 1ο τόμο) και στα κεφάλαια για το νόμο της αξίας και της παραγωγής υπεραξίας. Δύσκολο, αλλά όποιος δεν ανεβάζει το επίπεδο σκέψης και ανάλυσης στο ελάχιστο της μαρξιστικής διαλεκτικής σκέψης και γνώσης, δεν μπορεί να μπει στο βάθος των γεγονότων και της πραγματικότητας.
Η ΤΝ στον καπιταλισμό, δεν διαφέρει σε τίποτα, ως καπιταλιστική σχέση ιδιοκτησίας μέσων παραγωγής, από τις μηχανές παραγωγής του 18ου ή του 20ου αιώνα. Χωρίς γνώση των νόμων της αξίας όμως δεν μπορεί να γίνει κατανοητό με αποτέλεσμα να παράγονται μεταφυσικές αντιλήψεις για παραγωγή νέων αξιών ανταλλαγής χωρίς νέα εργασία!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου