Η πολιτική συμμαχιών και μερικά τυπικά θέματα

Το κείμενο αυτό αποτελεί τοποθέτηση πάνω σε σχολιασμούς για τη πολιτική συμμαχιών του ΚΚΕ που δημοσιεύτηκαν στο «Σφυροδρέπανο» με τίτλο:

"Για τη στρατηγική και το διαδικτυακό φραξιονισμό"

Τα λαϊκά μέτωπα δεν είναι εξ ορισμού μηχανισμοί ενσωμάτωσης ενός ΚΚ στο αστικό πολιτικό σύστημα, μπορεί να είναι και ακριβώς το αντίθετο, μηχανισμός ανατροπής του καπιταλισμού. Μπορείτε να δείτε εκτός από την Γαλλία και την Βουλγαρία και να πείτε στον Δημητρώφ ότι με το λαϊκό μέτωπο της Βουλγαρίας… ενσωματώθηκε στον καπιταλισμό.

Το Παλλαϊκό (και το αντιφασιστικό) Μέτωπο στην Ελλάδα που πρότεινε το 1934 το ΚΚΕ, πουθενά δεν λέει ότι είναι για λογαριασμό κάποιας αστικής διακυβέρνησης. Είναι, και το λέει παντού, για την προώθηση της δικτατορίας του προλεταριάτου. Ας μην κατεβάζω τα επίσημα κείμενα… Είναι δηλαδή μια μεταβατική κατάσταση όπου το νέο δεν ήρθε και το παλιό δεν μένει. Αν τώρα κάποιος, μια μεταβατική κατάσταση την κάνει «στάδιο» ή γέφυρα ενσωμάτωσης στον καπιταλισμό, είναι άλλο πράγμα αλλά δεν φταίει η φιλοσοφία του μετώπου, φταίει η ερμηνεία του.

Τα εκ των υστέρων λάθη που φορτώθηκαν στο λαϊκό μέτωπο και στο ΕΑΜ δεν είναι παρά φύλο συκής για τα λάθη της ηγεσίας, η οποία, αντί να το ερμηνεύσει ως εφαλτήριο για την ταξική εξουσία της εργατικής τάξης, το ερμήνευσε ως παράδοσή της.

Εκ των υστέρων μπορούμε εύκολα να τσουβαλιάζουμε κάθε μέτωπο (και το σημερινό του ΚΚΕ αύριο) ως μέσω άρνησης της δικτατορίας του προλεταριάτου με αφορμή κάποια λάθη που σίγουρα θα γίνουν.

Ουδείς αλάνθαστος, ούτε η σημερινή ηγεσία του ΚΚΕ, ούτε η χθεσινή ούτε η προχθεσινή. Η κριτική των λαθών όμως με όρους προδοσίας δεν αποτελεί μαρξιστική κριτική. Αποτελεί μικροαστική κριτική που καταλήγει στο τέλος να βάζει τις επόμενες ηγεσίες να συμμαζεύουν τα ασυμμάζευτα και να αποκαθιστούν τον Πλουμπίδη, τον Ζαχαριάδη, τον Άρη…

Η πολιτική συμμαχιών και μερικά τυπικά θέματα ΙΙ

Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 διδασκόμουν ότι «η σημερινή σωστή πολιτική του κόμματος…» αποκατέστησε τη δημοκρατία στο κόμμα, τις δημοκρατικές συμμαχίες (λες και επί Ζαχαριάδη δεν δημιουργήθηκε η ΕΔΑ) και εξάλειψε την προσωπολατρία και τον δογματισμό… δεν έλεγαν ότι το… πέτυχαν διαλύοντας το κόμμα.

Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 διδασκόμουν ότι «η σημερινή σωστή πολιτική του κόμματος…» αποκατέστησε τη λενινιστική αρχή για τις οργανώσεις βάσης του κόμματος… επέκτεινε την πολιτική συμμαχιών….

Στο 10^ο συνέδριο διδασκόμασταν ότι «η σημερινή σωστή πολιτική του κόμματος…» θέτει τα θεμέλια του αντιμονοπωλιακού – αντιιμπεριαλιστικού μετώπου για να ανοίξει ο δρόμος για την εξουσία της εργατικής τάξης δλδ της δικτατορίας του προλεταριάτου…

Το ίδιο έργο με τη «σωστή γραμμή του κόμματος…» επαναλήφθηκε πολλές φορές από τότε και κάθε φορά που ανατρέπονταν η προηγούμενη πολιτική…

Πάντα όμως κάποιοι «περισσότερο κομμουνιστές» και από τις ηγεσίες, ερμήνευαν τις μεταβολές, όχι στη βάση της μεταβολής των πολιτικών και ταξικών συσχετισμών, αλλά στη βάση της δαιμονοποίησης κάθε προηγούμενης πολιτικής. Αφαιρούν δηλαδή το περιεχόμενο και κάνουν κριτική στα επιφαινόμενα.

Φοβάμαι ότι αυτό που έγινε για το ΑΑΔΜ, μπορεί να γίνει αύριο και με τη σημερινή πολιτική συμμαχιών από τους ίδιου τύπου φανατικούς, όταν αλλάξουν οι συνθήκες ή γίνουν αρκετά λάθη που θα την ακυρώνουν ενώ από τη φύση της δεν ανήκει σε είδη για πέταγμα.

Όλες αυτές οι αφοριστικές κριτικές μπορούν πολύ εύκολα να αποκτήσουν άλλη θετική διάσταση, αν βάλουμε σε πραγματική διάσταση δύο παραμέτρους. Την υπόθεση ότι κεντρικός στόχος όλων των προσπαθειών ήταν η εγκαθίδρυση της δικτατορίας του προλεταριάτου και ότι στην εφαρμογή χάθηκε αυτός ο στόχος σε πολλές περιπτώσεις με αποτέλεσμα ακόμη και να καταστρέφουν τον κεντρικό στόχο. Μόνο έτσι θα έχουμε μια διαλεκτική ερμηνεία της ιστορίας του ΚΚΕ. Και αντί για αφορισμούς θα καταλάβουμε ότι αυτά τα λάθη, είναι δικά μας λάθη και παράλληλα δικός μας πλούτος για να μη τα ξανακάνουμε.

Το ότι και τώρα έχουμε πολιτική συμμαχιών σε κοινωνικό επίπεδο δεν σημαίνει ότι ακυρώνεται το πολιτικό επίπεδο. Αν αυτοί οι κοινωνικοί σύμμαχοι έχουν και πολιτικό φορέα που φτάνει μέχρι την ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων δεν θα τους αγνοήσεις…. Το θέμα είναι να τους θέσεις στην υπηρεσία της επανάστασης αντικειμενικά και όχι να τεθείς εσύ στην υπηρεσία των μικροαστών. Ε, τότε δεν θα φταίει η πολιτική συμμαχιών. Ούτε αυτός ο φόβος μπορεί να σε κάνει να αποκλείεις κάθε σύμμαχο.

Αν σήμερα κάποιοι τόσο σκούζουν για το ΑΑΔΜ, της ουσίας του οποίου είμαι φίλος, είναι γιατί αδυνατούν να το κατανοήσουν ως μέρος μιας ενιαίας επαναστατικής μεταβατικής διαδικασίας προς την εξουσία της εργατικής τάξης και την βλέπουν ως πολιτικό μόρφωμα κάτι σαν στάδιο αντιμονοπωλιακό με αρχή και τέλος, μεταξύ καπιταλισμού και σοσιαλισμού κλπ, που φυσικά είναι εκτός πάσης λογικής.

Δεν καταλαβαίνουν επίσης  την μεταβολή των συνθηκών που έχουν εξαλείψει πλέον πολλά προαπαιτούμενα για τη σοσιαλιστική επανάσταση από τις δεκαετίες του ’30 του ‘ 50 του ’70. Δεν λέω είναι καλύτεροι οι συσχετισμοί, λέω ότι είναι χειρότεροι αλλά για την πολιτική συμμαχιών του κόμματος έχουν εξαλειφθεί τα παλιά ταξικά δεδομένα της διαστρωμάτωσης ώστε να επιζητάς επίλυση πολλών προαπαιτούμενων.

Η πολιτική συμμαχιών και μερικά τυπικά θέματα ΙΙΙ

Η αντίφαση που τροφοδοτεί τις ενστάσεις κατά του ΚΚΕ για τη πολιτική μετώπων, από πραγματικούς κομμουνιστές, είναι ότι, ενώ οι γενικές αντικειμενικές συνθήκες έχουν προχωρήσει κατά πολύ για τον σοσιαλισμό, οι υποκειμενικές έχουν κάνει απίστευτη οπισθοχώρηση – ήττα. Έτσι θέλουν τη σοσιαλιστική επανάσταση του 21^ου αι. με λογικές και εργαλεία της δεκαετίας του ’30 του 20^ου αι.! Φαινομενικά όλοι έχουν δίκαιο! Όμως παλιά εργαλεία για νέες συνθήκες δεν γίνονται. Αν κάνουμε λάθη πρέπει να τα κάνουμε στη σημερινή κατάσταση, με σημερινά σύγχρονα δεδομένα, προγράμματα και εργαλεία, όχι να γυρίσουμε πίσω χάριν δογματικής ασφαλείας. Είναι πραγματικά μια αντίφαση που με ζάλισε κι εμένα μέχρι να βρω λύση.

Τέλος, για τον μαρξιστή δεν υπάρχουν θέσφατα ούτε αλάνθαστες πολιτικές. Υπάρχουν μόνο πολιτικές που κρίνονται κάθε μέρα στην πράξη. Και δεν υπάρχει κανένας λόγος να επιμένουμε σε λανθασμένες πολιτικές όταν βρούμε τα λάθη. Δυστυχώς ο υποκειμενικός παράγοντας είναι ο τελευταίος που παραδέχεται ότι έκανε λάθος και όχι λίγες φορές, του επιβάλλεται με ανατροπή.

Τι να κάνουμε όμως, ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός είναι ένα άριστο σύστημα αλλά εφαρμόζεται από ατελείς ανθρώπους. Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να αλλάξουμε αυτή την αντίφαση και να έχουμε αλάνθαστους ανθρώπους σε ένα αλάνθαστο σύστημα. Γι αυτό ας κρατούμε πιο χαμηλούς τόνους στους χαρακτηρισμούς και πιο οξείς στις διαλεκτικές κριτικές.