Τραγούδια Εξορίας της Λέρου

 Προδημοσίευση

Τα στρατόπεδα εξορίας στα οποί έκλεισε η χούντα κομμουνιστές και ανυπότακτους αριστερούς για να τους φιμώσει, δεν ήταν αυτά που ήθελε η χούντα. Κάτω από τις απαγορεύσεις και τον εγκλεισμό ένα ηφαίστειο αγώνων, παιδείας, γνώσεων, καλλιτεχνικών εκδηλώσεων και δημιουργίας βρισκόταν σε οργασμό. Μεταξύ αυτών θεατρικές και μουσικές παραστάσεις, δημιουργία τραγουδιών και θεατρικών έργων, ο Καραγκιόζης λαϊκός αγωνιστής κ.α.

 Το ξυλουργικό εργαστήριο των κρατουμένων στο Λακκί της Λέρου δούλευε «καλλιτεχνικά» για την παραγωγή απαράμιλλων μουσικών οργάνων κιθάρες, μπαγλαμαδάκια, μπουζούκια, κρητικές και ποντιακές λίρες κ.α. και ένα ακορντεόν που αναγκάστηκε η διοίκηση να μας παραδώσει έκαναν την δουλειά της μουσικής γιορταστική.

 Τα καρακόλια άκουγαν αλλά δεν τολμούσαν να μπουκάρουν για να μας σταματήσουν.

 Έγινα δυνατό να διασωθούν αρκετά τραγούδια που μετά από αρκετές εκτελέσεις σε κάποιες εκδηλώσεις το 2024 εκτελέστηκαν επαγγελματικά.

 Θα κυκλοφορήσει μουσικό CD προσεχώς, το 2026

 

Λακκί – Λέπιδα. Οι παλιοί ιταλικοί στρατώνες που από το 1949 έως το 1960 χρησιμοποιήθηκαν για να στεγάσουν 4000 παιδιά του βασιλικού παιδομαζώματος, στη Παιδόπολη και τις Βασιλικές Τεχνικές Σχολές της Φρειδερίκης στη προσπάθεια να φτιάξουν Γενίτσαρους. Το 1967 μέχρι το τέλος της χούντας ξανάνοιξαν για να στοιβάξουν μέσα τους, εκεί και στο Παρθένι, τον εχθρό λαό. Τους κομμουνιστές και δημοκράτες αγωνιστές που τολμούσαν να ονειρεύονται μια περήφανη, ανεξάρτητη και δίκαιη Ελλάδα. Σκίτσο Γ .Φαρσακίδη 

  

Από την ανακοίνωση της εταιρείας που στήριξε αφιλοκερδώς την παραγωγή:

 ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΙΣΤΟΡΙΚΟ

     Την περίοδο 1967-1971, στο στρατόπεδο Λακκί της Λέρου, αγωνιστές πολιτικοί κρατούμενοι έγραψαν και μελοποίησαν 16 τραγούδια. Τα τραγούδια αυτά  ηχογραφήθηκαν στο στρατόπεδο Παρθένι της Λέρου στα τέλη του 1970/αρχές 1971.

 Η πρώτη εκτέλεση των τραγουδιών έγινε στο στρατόπεδο Λακκί της Λέρου με κύριους δημιουργούς τους πολιτικούς κρατούμενους Χρήστο Λουρετζή (σύνθεση) και Νίκο Δαμίγο (στίχοι). 

Η ηχογράφηση (σε 13 από αυτά) έγινε σε μαγνητόφωνο που είχε μπει κρυφά στο στρατόπεδο και την φύλαξή του είχε o Χαρίλαος Φλωράκης. Χάρη στην επιμονή του πειραιώτη Νίκου Δαμίγου να διασωθούν τα τραγούδια στον τόπο όπου γραφτήκαν και  με χίλιες προφυλάξεις, παραχωρήθηκε το μαγνητόφωνο και έγινε η ηχογράφηση των τραγουδιών.  

Οι μουσικοί και τραγουδιστές που συμμετείχαν ήταν οι :

 Χρήστος Λουρετζής,Νίκος Δαμίγος, Κυριάκος Υψηλάντης, Γιώργος Παπαδόπουλος, Τάσος Θεοδωρίδης ,Διογένης (Γιάννης) Κρανάκης, Σταύρος Σκουρτόπουλος, Θανάσης Λαδάς  Παναγιώτης Καζάκος.

Στη συνέχεια, και μετά την πτώση της Χούντας ο Νίκος Δαμίγος απέστειλε το υλικό ηχογράφησης στον  Κυριάκο Υψηλάντη με μια επιστολή ζητώντας  την διάσωση και ανάδειξη των τραγουδιών αυτών.

 Η ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ / ΤΟ CD

 Γύρω στο 2014, μετά τις πρώτες παρουσιάσεις των τραγουδιών στο Γεντί Κουλέ, στο ΑΠΘ και στο  Βαφοπούλειο Θεσσαλονίκης, με πρωτοβουλία του Νικόλα Καραγκούνη (μουσικού και φίλου του Κυριάκου Υψηλάντη)  δημιουργήθηκε μια ομάδα ανθρώπων στην Θεσσαλονίκη, που σκοπό είχε την ηχογράφηση με επαγγελματικούς όρους και την όσο δυνατόν καλύτερη επανεκτέλεση των τραγουδιών αυτών, με ολοκληρωμένη ενορχήστρωση και με σεβασμό στις αρχικές εκτελέσεις.

 Καθοριστικός παράγοντας για την επίτευξη του εγχειρήματος αποτέλεσε η δωρεάν παραχώρηση του χώρου και η ηχογράφηση εκεί από τον Γιάννη Μαυρίδη, σε ένα απ τα καλύτερα στούντιο ηχογράφησης στη Θεσσαλονίκη, του CUE Studio.

Έτσι, και με την συμβολή δύο εξαίρετων μουσικών του Δημήτρη Μυστακίδη στην κιθάρα και του Παύλου Παφρανίδη στο μπουζούκι στήθηκε ο βασικός κορμός των τραγουδιών. Ο Νικόλας Καραγκούνης και ο Γιάννης Μαυρίδης είχαν τον κεντρικό ρόλο της προσέγγισης και της νέας ενορχήστρωσης.  

Πολλοί γνωστοί  καλλιτέχνες, μουσικοί και τραγουδιστές, συμμετείχαν αφιλοκερδώς και συνέβαλαν   στην εμπνευσμένη εκτέλεση των τραγουδιών, διασώζοντας έτσι το μουσικό αυτό ντοκουμέντο. Ενδεικτικά αναφέρουμε τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, τον  Βασίλη Λέκκα, την Βούλα Σαββίδη και τον Γιώργο Μπαγιώκη.

Σε ένα τραγούδι συμμετέχει και η χορωδία του Πολιτιστικού Συλλόγου Λέρου, σε ενορχήστρωση και παραγωγή του Τάκη Φραγκούς.

 Η θεματολογία των τραγουδιών πραγματεύεται με ρεαλιστικό, αλληγορικό, ενίοτε και σκωπτικό τρόπο τα όσα περνούσαν οι εξόριστοι, αλλά και την πίστη τους στην ελευθερία και τον αγώνα για την ανατροπή της επτάχρονης τυραννίας. Επιπλέον, θεματολογικά, υπάρχουν και κάποια τραγούδια που δεν έχουν άμεση πολιτική αναφορά στις διώξεις και την εξορία, αλλά εστιάζουν στην ελληνική κοινωνία, τα ήθη της εποχής και  τις αλλαγές που επήλθαν σε αυτήν τις δεκαετίες 1950 και`60, με αναφορές στις λαϊκές περιοχές του Πειραιά.

Τα τραγούδια πέρα από την ιστορική τους διάσταση είναι αντικειμενικά (μουσικά και στιχουργικά), πάρα πολύ ωραία τραγούδια!  Σε αυτά εμπεριέχεται και ένα ιδιαίτερο τραγούδι για την δολοφονία του Γιάννη Χαλκίδη.

Η παραγωγή στο στούντιο ολοκληρώθηκε, με εθελοντική συμμετοχή δεκάδων μουσικών και τραγουδιστών και με ενσυναίσθηση για το έργο, το 2024.

 

Ευάγγελος Φάμπας  & Σια Ε.Ε.

MASSIVE PRODUCTIONS

Παραγωγή οπτικοακουστικών έργων