Στο βάθος πτώχευση και πόλεμος…

.

Το κείμενο αυτό γράφεται χωρίς τα τεχνικοοικονομικά χαρακτηριστικά της κρίσης, χωρίς αριθμούς, χωρίς «αποδείξεις» επιστημονικού τύπου. Είναι ένα πολιτικό κείμενο που στηρίζεται στις πραγματικές διαδικασίες λειτουργίας (νομοτέλειες) του κεφαλαίου και στην ιστορική του διαδρομή.

Δεν είναι οι μέρες αυτές να μιλάμε για πτώχευση και πόλεμο. Όμως έτσι τα έφερε η καπιταλιστική κρίση ώστε οι μέρες των γιορτών να παραπέμπουν σε ακόμη χειρότερες μέρες. Πόσο χειρότερες;

Συνήθως οι άνθρωποι αποφεύγουν να υπολογίσουν στο μέλλον τα χειρότερα, είτε γιατί δεν το θέλουν, είτε γιατί δεν το σκέφτονται, είτε γιατί έτσι νομίζουν ότι θα ξορκίσουν το κακό και αυτό δεν θα έρθει.

Όμως τα στοιχεία της οικονομικής κρίσης είναι εντελώς ανησυχητικά. Σε παγκόσμια κλίμακα γίνεται μια προσπάθεια να ελεγχθούν τα πάντα και σχεδιασμένα να πάνε σε μια νέα κατάσταση όπου οι εργαζόμενες μάζες θα συναινέσουν να παραδίδουν το μέγιστο μέρος από τον πλούτο που παράγουν, για 20-30 χρόνια, στο κεφάλαιο με τη μορφή τόκων που αναλογούν στον υπερσυσσωρευμένο και πλασματικό σημερινό όγκο του.

Ωστόσο αν γίνει αυτό, κάθε χρόνο το κεφάλαιο και πάλι θα υπερσυσσωρεύεται και το χάσμα μεταξύ πραγματικής οικονομίας και απαιτήσεων του κεφαλαίου έναντί της, θα διευρύνεται. Τον επόμενο χρόνο θα πρέπει οι εργαζόμενοι να δώσουν περισσότερα στο κεφάλαιο σαν υπεραξία και τοκοχρεολύσια κ.ο.κ. Στο τέλος δεν θα υπάρχει τίποτα να παραδώσουν και στο μεταξύ το χρέος της κοινωνίας, παγκόσμιας και εγχώριας, προς το κεφάλαιο θα έχει αυξηθεί σε υπέρτατο βαθμό. Αδιέξοδο!

Δεν χρειάζεται πολλή φιλοσοφία και πολλά μαθηματικά για να καταλάβει κανείς ότι, για να μπορεί η πραγματική οικονομία να παράγει επί πλέον υπεραξία για το αυξημένο κεφάλαιο και να ανταπεξέλθει στα τοκοχρεολύσια με καπιταλιστικούς όρους, η παραγωγή πρέπει να φτάνει για τα τοκοχρεολύσια και να βγάζει περίσσευμα για διευρυμένη αναπαραγωγή του συνολικού προϊόντος.

Με απλά λόγια ο νέος πλούτος πρέπει να φτάνει για να ξεχρεώνονται οι δανειστές, να βελτιώνεται η κοινωνική ζωή για να έχουμε του χρόνου βελτιωμένο από κάθε άποψη εργατικό δυναμικό και να ταυτόχρονα να περισσεύει για νέες επενδύσεις και διευρυμένη αναπαραγωγή του κοινωνικού προϊόντος ώστε να μπορούμε το χρόνου να κάνουμε τον ίδιο κύκλο και να έχουμε μειωμένο δανεισμό και μειωμένο χρέος. Απίστευτο!

Φαίνεται πως αυτό είναι το ονειρικό σχέδιο των απανταχού καπιταλιστικών κυβερνήσεων και μας το πασάρουν με κάθε περιτύλιγμα και κάθε έκδοση. Από αυτή του Γ. Παπανδρέου μέχρι του Στρός Καν. Όταν ακούμε από την κυβέρνηση ότι το 2012 θα είναι έτος ανάπτυξης και το 2013 έτος «απελευθέρωσης» από το μνημόνιο εκτός του χλευασμού που προκαλεί, δεδομένου ότι τότε το δημόσιο χρέος θα είναι μεγαλύτερο, θα πρέπει να σκεφτόμαστε ότι εντάσσεται μέσα στο ονειρικό σχέδιο του κεφαλαίου να πάρει όλα τα λεφτά που απαιτεί από τους λαούς και ταυτόχρονα να τους προσφέρει ευημερία!

Στη πραγματικότητα το αδιέξοδο είναι πλήρες. Το κεφάλαιο δεν επενδύει τίποτα, άρα καμιά νέα, και μάλιστα διευρυμένη, παραγωγή δεν μπορεί να γίνει. Άλλωστε δεν έχει να επενδύσει αφού έχει στα χέρια του όχι πραγματικό πλούτο αλλά εικονικό με μορφή απαιτήσεων και δεσμεύσεων μελλοντικού πλούτου των κοινωνιών. Το ανάποδο δηλαδή από αυτό που είναι όρος για να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις του.

Είναι φανερό το αδιέξοδο, δεδομένου ότι το παγκόσμιο κεφάλαιο σε «χαρτιά» είναι 14 φορές μεγαλύτερο από το παγκόσμιο ΑΕΠ. Άρα δεν υπάρχει πλούτος παρά μόνο στα χαρτιά. Έτσι το κεφάλαιο έπεσε στη δική του παγίδα να απεικονίζει ανεξέλεγκτα στα «χαρτιά» του πλούτο που δεν υπήρχε στη κοινωνία και ταυτόχρονα να απαιτεί την αποπληρωμή του από τη κοινωνία. Η αντίφαση αυτή προήλθε φυσικά από την ταξική δικτατορία του κεφαλαίου που νομιμοποιεί την ανεξέλεγκτη κλοπή του κοινωνικού πλούτου, τόσο του τωρινού όσο και του μελλοντικού, με διάφορες μορφές υπερεκτίμησης και υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου, ανεξάρτητα από τις πραγματικές δυνατότητες της κοινωνικής παραγωγής. Αυτός είναι ο νόμος του κεφαλαίου.

Βαθαίνοντας η κρίση, δείχνει διαρκώς και τα αδιέξοδά της. Οι κυβερνήσεις στο μεταξύ θα αλλάζουν ώστε να χάνεται η σχέση μεταξύ υποσχέσεων και πράξεων. Στην Ελλάδα ο Γ. Παπανδρέου ξέρει καλά ότι με τη πρώτη δυσκολία θα φύγει με οποιονδήποτε τρόπο για να έρθουν διάδοχοι «σωτήρες» που «δεν ξέρουν τίποτα» για τις υποσχέσεις όλων των προηγουμένων! Έτσι για να «σώσουν» τη πατρίδα θα επιχειρούν αενάως το δρομολόγιο του Παπανδρέου. Μέχρι ο λαός να τους σταματήσει.

Όλα τα καπιταλιστικά σενάρια για τη κρίση και την ελεγχόμενη διαχείρισή της φυσικά είναι χωρίς τον ξενοδόχο. Το ίδιο γινόταν και στη δεκαετία του ’30. Το τέλος είναι γνωστό.

Ο καπιταλισμός έχει εσωτερικούς νόμους που τον οδηγούν σε αντιφάσεις και ανισορροπίες. Πιο διαδεδομένος είναι ο νόμος της ανισόμετρης ανάπτυξης που ανατρέπει τη σχέση μεταξύ κεφαλαίων στον οικονομικό τομέα και κατόπιν αυτό επιχειρείται να εκφραστεί και στον πολιτικό-γεωστρατηγικό με μεταβολή των επιρροών ώστε να διευρυνθεί ο στενός «ζωτικός χώρος» του ανερχόμενου κεφαλαίου. Αυτό έχει νόημα γιατί ο ζωτικός χώρος είναι η μόνη εγγύηση του νέου κέρδους που αναλογεί στη νέα δύναμη του ανερχόμενου κεφαλαίου. Χωρίς αυτόν θα μαραζώσει. Έτσι μετατρέπεται σε ζήτημα ζωής και θανάτου. Εννοείται φυσικά ότι ο ζωτικός χώρος είναι μηχανισμός παραγωγής κερδών χωρίς ανάλογες επενδύσεις (τζάμπα κέρδος) για το κυρίαρχο κεφάλαιο και αυτό είναι διάβολος στη ψυχή του κεφαλαίου που το σπρώχνει ακόμη και στην αυτοκτονία προκειμένου να διασφαλίσει το τζάμπα κέρδος!

Ο παράγοντας λαός

Εκείνος όμως ο παράγοντας με τον οποίο μονίμως αντιφάσκει το κεφάλαιο είναι η εργατική τάξη και ο λαός. Όσο το κεφάλαιο απαιτεί την υπεραξία, τα τοκοχρεολύσια και τα κέρδη του από μια διαδικασία καταλήστευσης του λαού, τόσο οι ταξικές και κοινωνικές αντιθέσεις οξύνονται και τόσο δυσλειτουργεί το κεφάλαιο στη παραγωγή πλούτου. Στο τέλος, σε συνδυασμό με την αδυναμία νέων επενδύσεων, αδυνατεί να ανταπεξέλθει το σύστημα και στην απλή αναπαραγωγή και το αδιέξοδο μεγαλώνει.

Ο παράγοντας λαός είναι αυτός που σε τελευταία ανάλυση βάζει τη δική του σφραγίδα στις εξελίξεις. Μπορεί να μη φαίνεται άμεσα γιατί είναι πάντα σε «τελευταία ανάλυση» αλλά ποτέ δεν είναι διαφορετικά. Το θέμα είναι πόσο έντονη είναι αυτή η σφραγίδα κάθε φορά και αν προλάβει τα χειρότερα που το κεφάλαιο δημιουργεί.

Με βάση όλα τα παραπάνω που συνοπτικά αναφέρθηκαν, φαίνεται πως σειρά από κεφάλαια και χώρες οδηγούνται σε πτώχευση. Πτώχευση που θα κληθούν να πληρώσουν οι λαοί σαν ένοχοι για τη κρίση του κεφαλαίου! Πτώχευση με οποιαδήποτε μορφή. Με «κούρεμα», αναδιαπραγμάτευση, καταστροφή κλπ. Ένα μεγάλο μέρος του κεφαλαίου «περισσεύει» στη παγκόσμια μοιρασιά της κλεμμένης υπεραξίας αλλά και αυτού του πλούτου των λαών. Έτσι πρέπει να φύγει από τη μοιρασιά. Ποιο κεφάλαιο όμως αποδέχεται ότι είναι άχρηστο και νεκρό; Προτιμά να θάψει όλα τα άλλα κεφάλαια παρά να πεθάνει (πχ Άξονας 1939, κεντρικές αυτοκρατορίες 1914).

Να συμφωνήσουν όλοι να χάσουν μεγάλο μέρος του κεφαλαίου τους για χάρη των κεφαλαίων που είναι πιο αδύναμα και δεν θέλουν να πεθάνουν είναι αδύνατο. Επί πλέον τα ανερχόμενα, σήμερα, κεφάλαια μέσω του νόμου της ανισόμετρης ανάπτυξης (Κίνα, Ινδία, εν μέρει Ρωσία) δεν θα δεχτούν ποτέ να θυσιαστούν για χάρη άλλων δεδομένου ότι πατούν πολύ καλύτερα σε πραγματικά οικονομικά δεδομένα από τα άυλα παλιά κεφάλαια που λάμβαναν επικαρπία κερδών λόγω ταξικής και πολιτικής κυριαρχίας.

Είναι σίγουρο ότι αργά γρήγορα θα ανοίξει και το κεφάλαιο αντιπαράθεση κεφαλαίων σε παγκόσμια κλίμακα με σκοπό την αναδιανομή του κόσμου και το θάνατο των πλέον αδύναμων κεφαλαίων. Αυτό όμως σημαίνει μέχρι και πόλεμος. Πόλεμος ταξικός ή μεταμφιεσμένος σε εθνικός τοπικός, θρησκευτικός, περιφερειακός, παγκόσμιος. Πόλεμος πάντως και καταστροφή του παγκόσμιου πλούτου τον οποίο αδυνατεί να διαχειριστεί το κεφάλαιο, ώστε να ξαναρχίσει από το μηδέν για την ίδια διαδικασία αναπαραγωγής των κρίσεων που έχει επαναλάβει πολλές φορές.

Φυσικά μέσα σε αυτές τις διαδικασίες θα δούμε και πάλι τις απολυταρχικές πολιτικές μορφές διαχείρισης του κεφαλαίου να ανθίζουν, από τη κοινοβουλευτική δικτατορία μέχρι τον ώμο φασισμό. Ίσως με νέα περιτυλίγματα αλλά ίδιες στην ουσία.

Η ριζική λύση στο αδιέξοδο του κεφαλαίου και τους κινδύνους που δημιουργεί για όλη την ανθρωπότητα, είναι φυσικά η ανατροπή του συστήματος και η εγκαθίδρυση του σοσιαλισμού. Όμως αυτός εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και πρώτα από τη δύναμη των λαών και από την οργάνωση του υποκειμενικού παράγοντα (Αριστερά) σε αποφασιστικό όργανο πάλης για την εξουσία. Αν ο παράγοντας αυτός υστερεί σε ιστορικό καθήκον τότε ο καπιταλισμός θα συμβιβαστεί σε μια νέα δομή λειτουργίας για να διασωθεί προσωρινά (Αργεντινή) και κατόπιν να ξαναξεκινήσει την ίδια διαδικασία καταλήστευσης των λαών, υπερσυσσώρευσης, υπερδανεισμού κ.ο.κ.

Από τους λαούς εξαρτάται λοιπόν αν θα αφήσουν τον καπιταλισμό να οδηγήσει τον κόσμο σε νέες πτωχεύσεις και νέους πολέμους ή θα προλάβουν τη καταστροφή με την ανατροπή του συστήματος.