Τα μεσαία στρώματα της πόλης και του χωριού. Τι να κάνουμε;

Όποιος δεν έχει ιδέα από μεσαία στρώματα της πόλης και του χωριού και τα χρεώνει επαναστατικά όνειρα πρέπει να ξαναδεί το θέμα. Έφταναν, στην καλύτερη περίπτωση, μέχρι τα μισά που έφτανε η πρωτοπορία της εργατικής τάξης. Η κατάληξη των αγροτικών κινητοποιήσεων στις αρχές της δεκαετίας του ’60 τις οποίες παρακολουθούσα ανεβασμένος στο κάρο, με δίδαξαν ότι οι αγρότες μικρού κλήρου  δεν έχουν μέλλον. Κάψαμε τα καπνά, καταστρέψαμε τις καλλιέργειες, άδειασε η Μακεδονία με εκατοντάδες χιλιάδες εργάτες σε Γερμανία και Βέλγιο, για να ξεχρεωθεί η ΑΤΕ και να προληφθεί η κατάσχεση των πάντων, ερήμωσαν τα χωριά, εγκαταλείφθηκαν τα ξερικά χωράφια και ποτέ, μα ποτέ δεν επανήλθαν τα πράγματα…

 Οι σημερινοί αγρότες είναι μια μετεξέλιξη των δεκαετιών ΄80 και ’90, αλλά η ταυτότητά τους, με τόσες διαστρωματώσεις, αναζητείται. Μέχρι πού φτάνουν όταν οι περισσότεροι είναι πλήρες οικονομικό εξάρτημα του συστήματος; Που είναι η βιωσιμότητα; Ποια ανάπτυξη και αυτάρκεια θα θεμελιωθεί σε τέτοιες εξαρτήσεις;

 Η επόμενη φάση θα είναι μια νέα καταστροφή των αδύναμων και μια νέα συγκέντρωση και συγκεντροποίηση της παραγωγής και του κλήρου. Το άπλωμα των τακτικών επιχορηγήσεων που είδαμε να κάνει (και) ο Μητσοτάκης φτάνει στο τέλος του, η ΚΑΠ δεν γουστάρει οριακά αγροκτήματα. Τα κανονικά μονοπωλιακά αγροτικά συγκροτήματα μπαίνουν στα σκαριά.

 Δεν αμφισβητούμε την αξία των επιμέρους κατακτήσεων, αλλά είναι σαν πέτρες έναντι καταρρέοντος φράγματος.

 Αν οι μικροί αγρότες δεν αντιληφθούν τον κίνδυνο, πιθανόν αυτή η κινητοποίηση να είναι η αρχή από ένα νέο κύκνειο άσμα όπως εκείνου, του 1960. Και η συγκέντρωση και συγκεντροποίηση στην πρωτόγεννή παραγωγή θα συνεχίζεται.

  Τα μεσαία στρώματα της πόλης τα έζησα σε όλο τους το βάθος. Από το 1974 μέσα στους μικρομεσαίους και σε διάφορες κεντρικές θέσεις, έζησα όλες τις φάσεις τους. Από την προσχώρηση μερίδας τους στην μαρξιστική ιδεολογία, και τις μάχες με το «καθεστώς» Καραμανλή, μέχρι την αποκάλυψη των ορίων των μικρομεσαίων (ΕΒΕ) μέσα στον κρατικό-μονοπωλιακό καπιταλισμό.

 Πόσοι ξέρουν ότι μια μερίδα ΕΒΕ, ξεκινήσαμε από το μηδέν το 1974 και με μεγάλους αγώνες φτάσαμε, η παράταξη του ΚΚΕ (ΔΗΚΕΒΕ) να πάρει στη μεγαλύτερη εργοδοτική οργάνωση της χώρας (ΓΣΕΒΕΕ), το 1988, το 57% των ψήφων και σε συνέχεια, το 1994, το 40%; Μάλλον ελάχιστοι. Εκεί όμως επήλθε η πραγματικότητα των αδιεξόδων εντός του συστήματος για έναν μαχητικό επαγγελματία, βιοτέχνη, μικρέμπορο.

 Γιατί το αδιέξοδο; Γιατί τότε η εργατική τάξη ζούσε το δικό της δράμα, της παγκόσμιας ήττας της, του 1991, και φάνηκε ότι τα μεσαία στρώματα της πόλης και του χωριού ήταν αδύνατο να προχωρήσουν σε ριζικές επιλογές με την εργατική τάξη σε οπισθοχώρηση. Ούτε φυσικά μπορούσαν να την υποκαταστήσουν στον ιστορικό της ρόλο. Η πρωτοπορία στην αγροτιά και στα μεσαία στρώματα είχε εξ ορισμού τα όριά της. Ήταν φανερό ότι με εργατική τάξη σε υποχώρηση κανένα μεσαίο στρώμα δεν έχει τύχη στον αγώνα του. Το βλέπουμε και σήμερα, καλύτερα από κάθε άλλη φορά.

 Πού είναι τα πράγματα με τα μεσαία στρώματα τώρα; Όταν ο Μητσοτάκης εκπροσωπώντας τον μονοπωλιακό καπιταλισμό της χώρας κάνει «χαρούμενες συναντήσεις» με αγρότες και μικρομεσαίους και μοιράζει «καθρεφτάκια ποιότητας» που γίνονται αποδεκτά με ή χωρίς αστερίσκους του «ναι μεν αλλά», θέλει πολύ σκέψη για να δούμε καθαρά το τοπίο με κυριαρχία του συστήματος σε όλους τους τομείς, σε όλο τον κόσμο, όχι μόνο στην Ελλάδα.

 Προϊόντος του χρόνο και βλέποντας την συνεχή άνοδο των ακροδεξιών νεοφιλελεύθερων αντιλήψεων ως «κανονικό πακέτο» αστικής δημοκρατικής διακυβέρνησης με την ανά τον κόσμο Δεξιά - ακροδεξιά  να ξεπερνάει το 50% και με ενσωμάτωση, με αστερίσκους, των λεγομένων «κεντροδεξιά», «κεντροαριστερά», «αριστερά» στο σύστημα, να ξεπερνάει και  το 90%, τα ερωτήματα που τίθενται είναι υπαρξιακά πλέον για την πρωτοπορία της εργατικής τάξης. Πιθανόν τέτοια πρώιμα ερωτήματα να υπήρχαν και το 1930 και είδαμε τα αποτελέσματα λίγα χρόνια μετά, αλλά τώρα είναι απλώς υπερώριμα.

 Το συμπέρασμα είναι ότι η κοινωνία δεν είναι ποτέ σε θέση να θέσει υπαρξιακά  ερωτήματα στην ταξική εξουσία του κεφαλαίου αν αυτά δεν τα θέσει η εργατική τάξη τραβώντας όλο το κάρο της κοινωνίας μπροστά. Αυτό προϋποθέτει αντιστροφή των καταστάσεων ήττας και τη σταδιακή αλλαγή των ταξικών και πολιτικών συσχετισμών δυνάμεων σε βάρος της αστικής τάξης. Τότε μόνο και οι αγρότες και τα μεσαία στρώματα θα έχουν τη βάση της αναβίωσης της μαχητικού ανυπότακτου πνεύματος που γνωρίσαμε σε εκείνες τις εμβληματικές κινητοποιήσεις περασμένων δεκαετιών.

 Πως θα γίνουν αυτά; Είμαι αισιόδοξος. Το σύστημα με τις καταπιεστικές αντιθέσεις του και η εργατική τάξη με την αυτογνωσία της αποστολής της, γεννάνε από κοινού τις νέες πρωτοπορίες της εργατικής τάξης και τον νεκροθάφτη του συστήματος.

 Μέχρι τότε απαιτείτε η γνωστή «δουλειά του μυρμηγκιού».