Της πλατείας…

Μεγάλη ήταν η συγκέντρωση στις 25/5/2011, στη πλατεία Συντάγματος. Ένα βουβό ανθρώπινο πλήθος, περί τις 20.000 κατά τους οργανωτές, τη πλημύρισε πυκνά ως τη μέση σχετικά πυκνό-αραιά μέχρι κάτω.


Μεγάλη η ποικιλία των συμμετεχόντων. Στο πάνω μέρος προς τον Άγνωστο στρατιώτη κάθε λογίς άτομα με άγνωστα πρόσωπα, κυρίως νέοι που είναι αμφίβολο αν έχουν βγει άλλες φορές σε διαδηλώσεις. Παρέες εδώ κι εκεί, δεν έδιναν κάποιο πολιτικό στίγμα αλλά αχνοφαίνονταν ότι από κάπου γνωρίζονταν και ένα λεπτό νήμα τους ένωνε που δεν ήταν μόνο του facebook.


Στο κάτω μέρος παλιοί διαδηλωτές, κάποια γνωστά πρόσωπα και συνδικαλιστές κυρίως από τη ΔΕΗ. Ελάχιστα πανώ, χωρίς πραγματικό πολιτικό στόχο με εξαίρεση το μεγάλο πανώ της ΓΕΝΟΠ- ΔΕΗ «Εμείς δεν ΠΟΥΛΑΜΕ και δεν ΠΟΥΛΙΟΜΑΣΤΕ» .


Οι μικροομάδες εδώ κι εκεί προσπαθούσαν να «πουν κάτι» με μικροσυνθήματα αλλά δεν το έλεγαν. Βουβαμάρα γενική. Φυλλάδια και προκηρύξεις μοιράζονταν εδώ κάπου - κάπου. Κάποιοι εθνικιστές και ακροδεξιοί θέλησαν να δώσουν το «χρώμα τους» στη συγκέντρωση αλλά απομονώθηκαν.


Παρότι η εκδήλωση παρουσιάστηκε ως ενωτική πέρα και πάνω από κόμματα και ιδεολογίες, στη πράξη επιβλήθηκε μια ισοπεδωτική ανθενωτική στάση απέναντι σε κάθε οργανωμένο και πολιτικοποιημένο άτομο ή φορέα που θα ήθελε να συμμετάσχει, παρουσιάζοντας τη δική του διακριτή δυναμική στο κοινό στόχο. Τα δήθεν ενωτικά απεδείχθησαν ανθενωτικά και μάλιστα κάτω από την ισχυρή ιδεολογική πίεση των μέσων που πατρονάρισαν την εκδήλωση. Σε κάποια περίπτωση επιχειρήθηκε ακόμη εχθρική και αντιπαράθεση με τους συνδικαλιστές της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ σε μια κακώς εννοούμενη άρνηση οργανωμένης παρουσίας!


Η γενική φιλοσοφία της διαδήλωσης ήταν αυτή που της έδωσαν οι ενορχηστρωτές της μεταφοράς του άνευρου τύπου διαδηλώσεων της Μαδρίτης: Νεοφιλελεύθερης αντίληψης ατομικότητα και ατομική συμμετοχή ως μονάδα, χωρίς οργάνωση, χωρίς κόμματα, χωρίς «καπέλα», χωρίς καμία πειθαρχία και καμία αίσθηση ομάδας με κοινό σκοπό και στόχο. Ένα χύμα άνθρωποι «αγανακτισμένοι». Έτσι γενικά χωρίς πρόγραμμα. Κυρίως εντελώς ακίνδυνοι για την εξουσία.

Στο τέλος ούτε ένα ψήφισμα, ούτε μια απαίτηση, ούτε ένα συγκεκριμένο αίτημα. Ο καθένας μόνος σε μια μεγάλη διαδήλωση!


Επιβλήθηκε η φιλοσοφία ότι όλους μας ενώνει η «αγανάκτηση» αλλά πέραν αυτού όλοι είμαστε μονάδες και εξαποδό κάθε οργάνωση. Κατάφεραν να τη περάσουν από την αρχή όχι μόνο σαν δήθεν θετική στάση των διαδηλωτών αλλά και σαν στάση εχθρική προς κάθε οργάνωση, κάθε πολιτικοποίηση, κάθε κόμμα, κάθε οργανωμένη πολιτική με πρόγραμμα, στόχους, αιτήματα και δύναμη μαζικής διεκδίκησης.


Τη αρχή της υποτακτικής φιλοσοφίας όμως έκαναν οι πρώτοι διαχειριστές της ομάδας «Αγανακτισμένοι στο Σύνταγμα» μέσω του facebook όταν έλεγαν: «Η λέξη Αγανακτισμένοι δεν θέλει με τίποτα να υποκινήσει ή να υποδείξει τον τρόπο. Απεναντίας, δηλώσαμε από την αρχή ότι θέλουμε να βρεθούμε ειρηνικά και αυθόρμητα. Χωρίς σχέδιο και πλάνο. Μόνο να δηλώσουμε την ειρηνική διαμαρτυρία μας». Έτσι χωρίς πλάνο και σχέδιο που δεν θέλει με τίποτα να υποκινήσει!!! Αυτό τα λέει όλα.


Ένα τεράστιο πλήθος που βαφτίστηκαν από νωρίς «πολίτες» για να μην ονομαστούν λαός και κυρίως εργαζόμενοι, πειθάρχησε στους κανόνες που μετέφεραν η μιμητική, των Ισπανών, ομάδα του facebook και η άρχουσα τάξη με τα μέσα της από τη Μαδρίτη εδώ!

Είμαστε αναγκασμένοι εδώ να ξαναπούμε αυτό που είναι βασική αρχή κάθε κινήματος. Χωρίς οργάνωση, χωρίς ένα κέντρο εξουσίας, χωρίς ένα ελάχιστο εναλλακτικό πρόγραμμα ανατροπής, χωρίς στόχο την εξουσία από το λαό και την εργατική τάξη, η άρχουσα τάξη θα επανέλθει αργά ή γρήγορα με αλλαγμένο προσωπείο για να συνεχίσει τη διαχείριση του καπιταλιστικού συστήματος. Μέση λύση δεν χωράει. Αυτοί που συμμετείχαν πρέπει να το λάβουν σοβαρά υπόψη αυτό.


Η πρώτη ανάγνωση.


Φαινομενικά στη διαδήλωση του Συντάγματος, δεν υπήρχε οργάνωση αλλά ήταν εμφανές ότι υπήρχαν κανόνες. Κανόνες που για ένα παράξενο λόγο ήταν μάλλον απαγορευτικοί. Όχι μαχητικό πνεύμα, όχι πολλά-πολλά αντικυβερνητικά συνθήματα, όχι αντι—ΕΕ στάση, όχι συνθήματα γενικά πέραν του «ψεύτες», «κλέφτες» και «ουουουου…»! «Ειρηνικό πνεύμα», ειρηνική διαδήλωση, ειρηνική στάση, όχι μαχητικότητα σε τίποτα.


Ο εχθρός και η πολιτική του χάνονταν στη γενική απαξίωση όλων. Γενική κατακραυγή στα κόμματα και στους πολιτικούς με τρόπο που παρέπεμπε σε επικίνδυνη στάση όχι για τα κόμματα και τους πολιτικούς αλλά για τη δημοκρατία. Μια άκρως επικίνδυνη υποδομή για κάθε είδους ολοκληρωτικές αντιλήψεις ως λύση.


Γενικά ήταν μια συγκέντρωση περίεργων «αγανακτισμένων», «με λαμπερά πρόσωπα» όπως είπε το ΣΚΑΪ, που δεν έβγαζαν όμως καμιά αγανάκτηση, όση ώρα η συγκέντρωση κρατούσε την αρχική πυκνότητα της από τις 6.00 μ.μ. μέχρι τις 9.30΄-10.00΄ μ.μ.


Η πρώτη ανάγνωση των συγκεντρώσεων αυτών είναι η επιθυμητή για τα κανάλια, την κυβέρνηση και την άρχουσα τάξη. Ειρηνική συγκέντρωση πολιτών που εκφράζουν κόσμια, βουβά και «δημοκρατικά» την αγανάκτησή τους για τη κρίση και τα μέτρα, ακριβώς όπως θα έκανε και ο κ. Γ. Παπανδρέου αν δεν ήταν Πρωθυπουργός, όπως τόσες φορές δήλωσε!


Η ανάγνωση αυτή συνάντησε τους ύμνους των καναλιών. Τη θεώρησαν ως τον ιδανικό τύπο συγκεντρώσεων. Άνευρη χωρίς σύνθημα και κυρίως χωρίς να θέτει κανένα θέμα στην εξουσία. Μόνο το «μήνυμα» ήθελε να στείλει στην εξουσία. Ποιο μήνυμα; Το είπαν τα κανάλια γι αυτούς: είμαστε αγανακτισμένοι, αυτό αρκεί δεν λέμε τίποτα άλλο! Από κει και πέρα κυκλοφορούσαν άπειρα αιτήματα χαμηλόφωνα μεταξύ των διαδηλωτών. Μόνο ως εκεί όμως.


Αυτή η ερμηνεία επιβλήθηκε σχεδόν υποχρεωτικά από τα μέσα ενημέρωσης του κεφαλαίου από τη στιγμή που πήραν υπό τη προστασία τους με την «ευγενική χορηγία επικοινωνίας» τις συγκεντρώσεις και τις πρόβαλλαν μέχρι παρεξηγήσεως κανάλια και ραδιόφωνα.


Ξαφνικά κάτι που ήταν δήθεν μόνο υπόθεση του διαδικτύου, χωρίς πάτρωνες και κόμματα, κάτι που ήταν δήθεν πρωτοβουλία απολίτικ ατόμων, έγινε πρώτη είδηση προβολής στα κανάλια και τα ραδιόφωνα. Τυχαία; Δεν νομίζουμε!


Η ομάδα πρόσκλησης του facebook απλά χρησιμοποιήθηκε ως όχημα, ως πρώτη εκκίνηση για να αναλάβουν μετά τα όργανα προπαγάνδας της άρχουσας τάξης. Και πέτυχαν να επιβάλουν τον τύπο της άνευρης συγκέντρωσης των «αγανακτισμένων» όπως την ήθελαν. Από το συγκρότημα Λαμπράκη μέχρι τον Αλαφούζο και τον Βαρδινογιάννη, όλη η άρχουσα τάξη της προπαγάνδας ήταν στη πρώτη γραμμή καπελώματος της διαδήλωσης.


Η συγκέντρωση επιχειρήθηκε παράλληλα να είναι μια πραγματική βαλβίδα εκτόνωσης της κοινωνικής και ταξικής έντασης για λογαριασμό της άρχουσας τάξης. Το κατά πόσο αυτό πέτυχε και δεν θα μετατραπεί στο αντίθετο θα φανεί στο μέλλον.


Η δεύτερη ανάγνωση


Όπως διαφάνηκε από διάφορα άτομα και από ακριτομυθίες κάποιων συνδικαλιστών της ΔΕΗ και άλλων οργανισμών που μιλούσαν για βαθιά ρήξη του συνδικαλιστικού ΠΑΣΟΚ και του μεσαίου στελεχικού δυναμικού με τη κυβέρνηση, η συγκέντρωση δεν ήταν και τόσο αυθόρμητη. Για την επιτυχία της κινήθηκε υπόγεια ένας ολόκληρος μηχανισμός από το μεσαίο δυναμικό του ΠΑΣΟΚ που κρατάει τα νήματα του κόμματος και τώρα βρίσκεται στο στόχαστρο να πεταχτεί έξω από τα μερίδια εξουσίας.


Το χειρότερο, αυτό το δυναμικό που μέχρι πριν λίγο ένοιωθε ότι ανήκει στο κομμάτι της κυβερνητικής εξουσίας, ανακάλυψε ότι είναι πλέον αναλώσιμο στο βωμό της άρχουσας τάξης με πρόσχημα το χρέος.


Άνεργοι που έχασαν τη δουλειά τους, πρώην stag, νέοι ή συμβασιούχοι ΔΥ που αντιλαμβάνονται ότι θα είναι από τα πρώτα θύματα μαζί και παλιοί συνδικαλιστές που χτύπησε η καμπάνα και για αυτούς, αποτελούσαν ένα μεγάλο μέρος των διαδηλωτών.


Δεν είναι λοιπόν ανεξήγητο γιατί ήταν τόσο πολλές άγνωστες φάτσες στη διαδήλωση, φάτσες που σχεδόν κατέβαιναν πρώτη φορά. Όλοι αυτοί δεν θα κατέβαιναν σε καμιά περίπτωση λόγω facebook αν δεν υπήρχε πραγματικός λόγος και κίνδυνος για τη δουλειά τους. Ο βαθύτερος λόγος λοιπόν ήταν ότι χάνουν τη δουλειά τους.


Ωστόσο ακριβώς επειδή οργανώθηκε από δυνάμεις που ταλαντεύονται ακόμη για τη ρήξη, η φιλοσοφία της βουβής διαμαρτυρίας ταίριαζε περισσότερο στη συγκέντρωση. Αυτό φυσικά βρήκε και την ανάλογη υποδοχή από την άρχουσα τάξη που ακόμη δεν έχει διαγράψει αυτό το κομμάτι και επιχειρεί να το εγκλωβίσει.


Θα λέγαμε ότι η απέχθεια των οργανωτών σε κάθε οργανωμένο, σε κάθε φορέα ή κόμμα ήταν υποκριτική και εν μέρει έκρυβε με τη επιθυμία των στελεχών που οργάνωναν τη κινητοποίηση να περιφράξουν το ιδεολογικοπολιτικό τους «χωράφι» από ξένους συγχρωτισμούς.


Πέραν όλων αυτών βέβαια υπήρχαν και ανένταχτες δυνάμεις από πρώην ενταγμένους αριστερούς και αφανώς κάποιες δυνάμεις κομμάτων. Αυτοί όμως υποτάχθηκαν στη γενική φιλοσοφία της συγκέντρωσης και δεν επιχείρησαν να δώσουν το δικό τους τόνο και χρώμα στη συγκέντρωση.


Η Τρίτη ανάγνωση


Πέρα από τις επί μέρους ειδικές αναγνώσεις των συγκεντρώσεων στις πλατείες πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτό το δυναμικό δεν θα έβγαινε στις πλατείες ούτε γιατί τους κάλεσαν τα κανάλια και η ομάδα του facebook ούτε γιατί τους κάλεσαν κάποια στελέχη του κυβερνόντος κόμματος που άνοιξαν λογαριασμό ρήξης με το ΠΑΣΟΚ.


Το βαθύτερο αίτιο-υπόστρωμα του ξεσηκώματος ήταν η ίδια η όξυνση της κρίσης, η λήψη απίστευτων μέτρων σε βάρος της εργατικής τάξης και του λαού για να ξεπεραστεί η κρίση και η γενική όξυνση της ταξικής πάλης. Αυτά όλα πέρασαν μέσα από τη συνείδηση των «αγανακτισμένων» με τη στρεβλή ιδέα της ειρηνικής αποστολής «μηνύματος» στην εξουσία ότι «είμαστε αγανακτισμένοι και αντίθετοι». Πίστεψαν ότι αυτό φτάνει!


Φυσικά η ιστορία μας έχει διδάξει ότι είτε ειρηνικά αρχίζει μια εκδήλωση αντίθεσης είτε δυναμικά πάντα κατάληξη είναι η πραγματική σύγκρουση με την εξουσία. Αν δεν γίνει σύγκρουση, αν δεν τεθούν αιτήματα, αν δεν γίνει πάλη μέχρις εσχάτων η κάθε κινητοποίηση, απεργία, ή διαδήλωση σβήνει σταδιακά χωρίς να επιφέρει, τουλάχιστον άμεσα, τα επιθυμητά αποτελέσματα.


Έτσι οι συγκεντρώσεις στις πλατείες πολύ γρήγορα θα αντιμετωπίσουν το δίλημμα της οργάνωσης, της εμβάθυνσης και τη σύγκρουσης με ταξικούς και πολιτικούς όρους. Ή θα θέσουν πολιτικά τα αιτήματα ή θα σβήσουν όπως εμφανιστήκαν. Ας μη ξεχνάμε ότι πολλές διαδηλώσεις ξεκίνησαν με ελάχιστη πολιτικοποίηση και ελάχιστα γενικά και «ευγενικά» αίτημα για να καταλήξουν να θέσουν ακόμη και θέμα εξουσίας.


Ανεξάρτητα από την αρχική επιθυμία των οργανωτών, ανεξάρτητα από τις πρώτες αντιλήψεις των ίδιων των διαδηλωτών για τη κινητοποίησή τους, ανεξάρτητα από την ιδεολογική πίεση ελέγχου της άρχουσας τάξης, η κατάληξη θα είναι ή οργάνωση ή αφανισμός.


Επειδή όμως τίποτα από τους αγώνες δεν πάει χαμένο, μπορούμε να πούμε ότι και στη χειρότερη περίπτωση οι διαδηλώσεις αυτές έβγαλαν στο δρόμο μεγάλα πλήθη που ως τώρα ένοιωθαν ασφαλή και για πρώτη φορά αυτά διαπαιδαγωγήθηκαν έστω και στρεβλά στη αντιπαράθεση με την εξουσία. Αύριο θα είναι πιο σοφά. Αυτή η ερμηνεία το πιθανότερο είναι να υπερισχύσει της ερμηνείας της διαδήλωσης ως μέσο εκτόνωσης και αποτροπής από μαχητική – αγωνιστική στροφή των μαζών αυτών. Ένα μεγάλο μέρος από τους διαδηλωτές θα αναζητήσει τη πολιτική του έκφραση.


Εδώ τίθενται ερωτηματικά του πως θα γίνει αυτό. Από τη στιγμή που η βασική κατεύθυνση είναι η ατομική πολυδιάσπαση και η άρνηση κάθε οργάνωσης και ιεραρχίας με το γελοίο επιχείρημα ότι αυτό είναι «καπέλωμα», η οργάνωση είναι κάτι το εχθρικό. Έτσι θα υπάρξουν οι σχετικές δυσκολίες ανατροπής αυτής της κατεύθυνσης που επέβαλε η άρχουσα τάξη.


Το θέμα είναι σε αυτό τον αγώνα, να καταφέρει η Αριστερά να ενσωματώσει στις δικές της γραμμές το δυναμικό αυτό. Διαφορετικά θα καταστεί εύπλαστο υλικό σε επικίνδυνα χέρια.