Μαύρες σελίδες της ιστορίας: Πετράκης Θεμιστοκλής, ΓΣΕΒΕ

"…τους έδεσαν σε πλάτανο στην πλατεία διπλανού, από τον Βόλο, χωριού, πιθανόν της Αγριάς, τους άνοιξαν με λόγχες και μαχαίρια την κοιλιά βγάζοντας τα άντερά τους έξω, κι ενώ ψυχορραγούσαν έβαλαν στις κοιλιές τους πέτρες, τις έραψαν και με βάρκα τους βύθισαν στον Παγασητικό! Ποτέ δεν βρέθηκαν τα πτώματά τους ενώ ποτέ «δεν βρέθηκαν» και οι δολοφόνοι! Ήταν μια τρομοκρατική δολοφονία μπροστά στα μάτια των ανθρώπων, για να τρομοκρατηθούν και να μη βοηθούν τους κομμουνιστές, καθώς και για «παραδειγματισμό», μια πρακτική που εφάρμοζαν οι κατακτητές Γερμανοί φασίστες".

Με την ευκαιρία της διεξαγωγής του 48^ου Συνεδρίου της ΓΣΕΒΕΕ (14-16/10/2016), η Συνέλευση των Αντιπροσώπων, τίμησε μέσα σε κλίμα έντονης συγκίνησης και ανάμεικτων συναισθημάτων, τους τρεις πρώην Προέδρους της εν ζωή, Διονύση Κορφιάτη, Γιώργο Κανελλόπουλο και Δημήτρη Ασημακόπουλο για τη δράση τους.

Η εκδήλωση έδωσε αφορμή να γίνει, ακροθιγώς, μια αναφορά στην ανάγκη να γραφεί και να δημοσιοποιηθεί η πραγματική ιστορία των αγώνων της ΓΣΕΒΕΕ και του συνδικαλιστικού κινήματος των Επαγγελματιών Βιοτεχνών και (μικρο)Εμπόρων (ΕΒΕ).

 

Λίγοι γνωρίζουν ότι οι πρώτοι τρεις νεκροί ΕΒΕ έπεσαν στην μεγάλη απεργία στις 10 Μαρτίου 1927! Τότε τα αιτήματα δεν διέφεραν και πολύ από σήμερα. Διαδηλώσεις και απεργίες κατά της φορολογίας, κατά της κατάργησης της προστασίας της επαγγελματικής στέγης (ενοικιοστασίου) και κατά των ξένων μονοπωλίων (ΟΥΛΕΝ, ΠΑΟΥΕΡ κ.α.) που άλωσαν την ελληνική οικονομία με απίστευτα προνόμια.

 Ακόμη λιγότεροι γνωρίζουν τις φυλακίσεις και εξορίες ΕΒΕ στη δεκαετία του ’30 καθώς και για τη μεγάλη συνεισφορά των ΕΒΕ στην Εθνική Αντίσταση κατά των Γερμανών με την ένταξη και στήριξη της Αντίστασης, την δημιουργία συσσιτίων και την εθνική αλληλεγγύη.  Λιγότερο γνωστά είναι και τα δεινά τους στον εμφύλιο από τις παρακρατικές συμμορίες που συγκρότησαν οι πρώην δωσίλογοι με την στήριξη των Άγγλων και των ελληνικών κυβερνήσεων, όπως και οι αγώνες τους κατά της χούντας.

Μιλώντας ο Δ. Κορφιάτης, ο οποίος μετείχε στο ΠΑΜ κατά τον αντιδικτατορικό αγώνα, δεν παρέλειψε να αναφέρει αυτή την υποχρέωση από την νέα Διοίκηση της ΓΣΕΒΕΕ, αναφέροντας μάλιστα τους τρεις νεκρούς του 1927 και τον Γραμματέα της ΓΣΕΒΕ Θεμιστοκλής Πετράκη ο οποίος δολοφονήθηκε, το 1946, φρικτά από τους παρακρατικούς στο Βόλο.

Μετά την απελευθέρωση, στο συνδικαλιστικό κίνημα των ΕΒΕ και στη ΓΣΕΒΕ κυριάρχησαν οι αντιστασιακές δυνάμεις. Παρά τα Δεκεμβριανά και την ήττα του αντιστασιακού κινήματος, μεταξύ 1945-1947 στους κόλπους των συνδικαλιστικών οργανώσεων των ΕΒΕ, υπάρχει ακόμη πολυμορφία δυνάμεων και, φυσικά, αντιθέσεων.

Όμως στα χρόνια της ταξικής (εμφύλια ονομάστηκε) μισαλλοδοξίας, η πολιτική βία και η κρατική καταστολή άλωσαν τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και τη ΓΣΕΒΕ. Στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια σημειώθηκαν δεκάδες επεισόδια ξυλοδαρμών και εκφοβισμού συνδικαλιστών, ενώ μαχητές συνδικαλιστές έπεσαν θύματα της ανεξέλεγκτης δράσης παρακρατικών συμμοριών όπως ο δολοφονημένος Πρόεδρος της ΟΕΒΕ Τρικάλων Γ. Καβράκος κ.α.

Το πιο θλιβερό περιστατικό σημειώθηκε τον Αύγουστο του 1946 με την άγρια δολοφονία του Θεμιστοκλή Πετράκη, Γραμματέα του Διοικητικού Συμβουλίου της Γ.Σ.Ε.Β.Ε., καθώς και Γενικού Γραμματέα της Ο.Β.Σ. Μαγνησίας και της Πανθεσσαλικής Συνομοσπονδίας. Την δε άνοιξη του 1947, πολλοί συνδικαλιστές της Αριστεράς συνελήφθησαν και εκτοπίστηκαν στην Ικαρία σύμφωνα με τις επιταγές του Γ΄ Ψηφίσματος. 

Φρικτή δολοφονία

Για τον Πετράκη, ο οποίος είχε ενταχθεί το Κομμουνιστικό Κόμμα, λέγεται ότι τον συνέλαβαν οι παρακρατικοί μαζί με άλλους δύο κομμουνιστές, ένας εκ των οποίων βιοτέχνης ο Ε. Δουκίδης, τους έδεσαν σε πλάτανο στην πλατεία διπλανού, από τον Βόλο, χωριού, πιθανόν της Αγριάς, τους άνοιξαν με λόγχες και μαχαίρια την κοιλιά βγάζοντας τα άντερά τους έξω, κι ενώ ψυχορραγούσαν έβαλαν στις κοιλιές τους πέτρες, τις έραψαν και με βάρκα τους βύθισαν στον Παγασητικό! Ποτέ δεν βρέθηκαν τα πτώματά τους ενώ ποτέ «δεν βρέθηκαν» και οι δολοφόνοι! Ήταν μια τρομοκρατική δολοφονία μπροστά στα μάτια των ανθρώπων, για να τρομοκρατηθούν και να μη βοηθούν τους κομμουνιστές, καθώς και για «παραδειγματισμό», μια πρακτική που εφάρμοζαν οι κατακτητές Γερμανοί φασίστες.

Να τι έγραφε για τον Θ. Πετράκη η εφημερίδα «ΧΡΟΝΙΚΑ των ΕΒΕ» στις 30/8/1046:

ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΠΕΤΡΑΚΗΣ

(35 .έτών)

"Η κοινωνία του Βόλου καί (ιδιαίτερα ό έπαγγελματοβιοτεχνικός κόσμος τής Θεσσαλίας, άλλά καί όλοκλήρου τής Ελλά­δος θρηνεί ένα όπό τά πιό έπίλεκτα μέλη καί μαχητικώτερα στελέχη του, τό Θέμη Πετράκη, θύμα τής βαναύσου θηριωδίας των τρομοκρατών του Βόλου.

Νεώτατος άκόμη όπό 18 έτών αφιέρωσε τήν ζωήν του στήν προάσπιση των συμφερόντων τής τάξεως καί χάρις στους συνε­χείς αγώνες, πού έφτασαν πολλές φορές μέχρις αυτοθυσίας κατώρθωσε ν’ άναδειχθεί σέ συνδικαλιστικό στέλεχος πρώτης γραμμής. Γενικός Γραμματεύς τής ‘Ομοσπονδίας Βιοτεχνών Βόλου, αναδεικνύεται Γεν. Γραμματεύς τής Συνομοσπονδίας Έπαγγελματιών — Βιοτεχνών Θεσσαλίας καί στό τελευταίο συνέδριο των Επαγγελματιών — Βιοτεχνών έκλέγεται Γραμ­ματεύς τής Εκτελεστικής Επιτροπής τής Γεν. Συνομοσπονδίας (ΓΣΕΒΕ).

Ή έμφάνισίς του μέσα στό Συνέδριο έπροκάλεσε τήν γε­νικήν άναγνώρισιν έκ μέρους των συνέδρων, των άρετών καί των ικανοτήτων του ώς άνταξίου έκπροσώπου τής τάξεως.

Μέ σαφήνεια καί κατανόησιν άνέπτυξε ώς εισηγητής πλείστα θέματα καί μέ τήν πειστικότητα πού διακρίνει τόν όλο­κληρωμένο μελετητή των θεμάτων μιάς τάξεως κατόρθωσε μέσα στό συνέδριο νά γίνουν σεβασταί όλαι αι άπόψεις του έπί τής έπιλύσεως των προβλημάτων τής τάξεως, τά όποία κα­τείχε στήν καθολική τους έκταση.

Έπεβλήθη ώς κυριαρχούσα μορφή τής τάξεως καί έτσι γνωστοί και άγνωστοι άπ' όλην τήν Ελλάδα τόν έξέλεξαν στήν τιμητικότατη θέσι του Γραμματέως τής Γεν. Συνομοσπον­δίας Έπαγγελματιών — Βιοτεχνών Ελλάδος, άπ’ όπου ένα λαμπρό μέλλον έξελίξεως άπλωνόταν γιά τήν συνδικαλιστική του σταδιοδρομία άλλά καί μιά θετική έλπίδα όλοκλήρου τής τάξεως ότι ένας άντάξιος μαχητής είναι έτοιμος πάντοτε νά δώση τήν μάχην, όσο σκληρή κι’ αν είναι αύτή, γιά τά συμφέροντά της....

Ό χαμός του άφίνει ένα δυσαναπλήρωτο κενό τόσο στήν Κοινωνία του Βόλου πού ήταν άγαπητό της μέλος, όσο καί στίς ανώτερες Έπαγγελβιοτεχνικές 'Οργανώσεις που ήταν διαλεχτό της στέλεχος.

Στά τέσσερα μικρά παιδιά καί στή γυναίκα του πού μέ­νουν τώρα χωρίς προστάτη, τά «ΧΡΟΝΙΚΑ» εκφράζουν τήν βαθειά τους συμπάθεια καί εύχονται σύντομα νά παρηγορηθούν άπό τό άδόκητο πλήγμα πού τους έπεφυλαξε ή μοίρα".

Η αδιαφορία του κράτους και της, αλωμένης από το κράτος, ΓΣΕΒΕ

Σαράντα μέρες μετά τη δολοφονία του, ο συναγωνιστή του Ι.Χ., έγραφε μεταξύ άλλων στην ίδια εφημερίδα (ΧΡΟΝΙΚΑ 30/9/1946):

«Σαράντα ήμέρες έπέρασαν άπό τήν ήμέρα τών τραγικών γεγονότων τής πόλεώς μας. Οί λεπτομέρειες έχουν έξιστορηθεί σ’ όλη τή μακάβρια έκτασί τους καί σκοπός του σημειώματός μας αυτού δέν είναι νά τις έπαναλάβουμε άλλ’ απλώς ν’ άποτίσουμε υπό μορφήν μνημοσύνου ένα έλάχιστο φόρο τι­μής στή μνήμη των θυμάτων βιοτεχνών καί έπαγγελματιών Θ. Πετράκη, Ε. Δουκίδου κ. ά. ήρώων τής τάξεώς μας ή θυσία τών όποίων θά μείνη άνεξίτηλη στή μνήμη των Βιοτεχνών καί Έπαγγελματιών Βόλου άλλά καί όλων τών συναδέλφων τής Ελ­λάδος.

Ό ζήλος καί ή άφοσίωσις τών Πετράκη καί Δουκίδου διά τά ζητήματα τής τάξεως ίδίως του πρώτου έτυχε τής γενικής έκτιμήσεως καί έπιδοκιμασίας έκ μέρους όλων των Έπαγγελματοβιοτεχνών του Βόλου καί σύντομα κατέλαβαν τις κορυφαίες θέσεις μέσα στήν ιεραρχία τών συνδικαλιστικών μας ’Οργανισμών. Ό Πετράκης μάλιστα διά τής έκλογής του ώς Γραμματέως τής Γενικής Συνομοσπονδίας τών Έπαγγελματιών — Βιοτεχνών 'Ελλάδος άνεδείχθη είς στέλεχος πανελληνίου κύρους καί ή συμμετοχή του είς τήν Εκτελεστικήν Επιτροπήν τής Συνομοσπονδίας άποτελούσε μίαν έγγυησιν γιά τήν εύνοϊκήν λύσιν τών προβλημάτων τής τάξεώς μας.

Νεώτατος άκόμη καί είς μίαν άποφασιστικήν καμπήν τής συνδικαλιστικής του σταδιοδρομίας ό Πετράκης έπεσε θύμα τής μανίας τών άδιαλλάκτων στοιχείων πού δέν μπόρεσαν ποτέ νά σεβαστούν καί νά έκτιμήσουν τήν άνωτερότητα του χαρακτήρος άλλά καί τήν σπουδαιότητα τής άποστολής του.

Τό κενό πού άφισε ό χαμός του μέσα στήν τάξι μας είναι δυσαναπλήρωτο γιατί έχάθηκε ένας σθεναρός μαχητής τών συμφερόντων της. Τό κενό όμως πού δημιουργείται στήν οικογένειά του είναι άπερίγραπτο γιατί μένουν άπροστάτευτα πέντε πρόσωπα δικά του γυναίκα καί τέσσερα παιδιά.

Είναι θλιβερό τό γεγονός ότι τήν έκτέλεσι τών έπαγγελματιών καί βιοτεχνών τής πόλεώς μας ή Γενική Συνομοσπον­δία ‘Ελλάδος άντιμετώπισε μέ μίαν τυπικήν μόνον ένέργειαν καί άκόμη θλιβερότερον τό ότι δέν έλήφθη άκόμη καμμιά μέ­ριμνα γιά τήν οίκονομικήν ένίσχυσιν τών οίκογενειών τών θυ­μάτων άπό τό άνθηράτατο Τ.Ε.Β.Ε. Καί τώρα όμως είναι καιρός νά έπανορθωθή ή άδικα αύτή. Τό μέγεθος της θυσίας του Πετράκη κατά τών άλλων, τό έπιβάλλουν».

Βόλος 30/9/1946 I. X.

Εφημερίδα "ΜΕΛΛΟΝ" του 1936. Από τότε σημειώθηκε μαζικός διωγμός επαγγελματοβιοτεχνών που αρνούνταν την εξουσία της αστικής τάξης με τον δικό τους τρόπο.

Αποκατάσταση

Ατελείωτοι είναι η αγώνες και οι θυσίες των αγωνιστών ΕΒΕ σε όλα τα μέτωπα της εθνικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής της Χώρας.

Έφτασε ο καιρός να αποκατασταθούν εκεί που τους πρέπει και να απαλλαχθούν από τους προσβλητικούς χαρακτηρισμούς που η επίσημη και ανεπίσημη εμφυλιοπολεμικη και μετεμφυλιοπολεμικη Ελλάδα των εκτάκτων μέτρων μέχρι και η δικτατορία, τους επικολλούσε, χαρακτηρίζοντας τους πότε ανθέλληνες, ποτέ προδότες, πότε κατασκόπους, πότε ληστοσυμμορίτες, πότε κατσαπλιάδες κ.α. για να καλύψει τα ατελείωτα εγκλήματα, είτε του Ταξικού (εμφυλίου) πολέμου, είτε άλλων ανώμαλων περιόδων.