Σχόλιο. Το χρέος και, «κοίτα ποιοι μιλάνε»!

Ενώ η αγωνία για τις εξελίξεις, στις συζητήσεις με τους δανειστές και τους εταίρους της ΕΕ, όσον αφορά το χρέος και τη βιωσιμότητά του, βρίσκεται στο κατακόρυφο, έχει μεγάλη σημασία να δούμε, κατά πόσο αυτή η τραγική εξέλιξη για τη χώρα μας, είναι στην πραγματικότητα, κατά κύριο λόγο, πολιτική ή οικονομική.

Αυτό γίνεται πιο αναγκαίο και για τον λόγο ότι ευρωπαίοι πολιτικοί  όπως ο Ολλανδός επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ και ο Φινλανδός Όλι Ρεν, ενώ δείχνουν το χέρι τους στην Ελλάδα, δεν μας λένε καθόλου τι συμβαίνει στα του οίκου τους.

Πως  δηλαδή ο Ολλανδός κάνει πως δεν ξέρει ότι η χώρα του έχει συνολικό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος 344/% του ΑΕΠ και κάθε Ολλανδός χρωστάει 226.503 δολ. ενώ η Ελλάδα έχει αντίστοιχο χρέος στο 310% του ΑΕΠ και κάθε Έλληνας είναι φορτωμένος με το 1/5 του Ολλανδού, δηλ. 47.636 δολ.;

Για να μη πάμε και στη… «μάνα - προστάτιδα» της φοροαποφυγής και των Offshore, στο Λουξεμβούργο που τα νούμερα εκτοξεύονται στο… άπειρο!

Τι να πούμε και για την Ιρλανδία που όλοι πανηγυρίζουν για την έξοδό της από τα μνημόνια, ενώ το συνολικό της χρέος ανέρχεται στο αστρονομικό ποσοστό του 1.166% του ΑΕΠ! Με σταθερές τιμές, χωρίς νέους τόκους και χωρίς νέο δανεισμό, η Ιρλανδία αποπληρώνοντας, το χρέος ισόποσα, κάθε χρόνο με το 2% του ΑΕΠ, χρειάζεται… 583 χρόνια για να το ξεπληρώσει. Αυτό δηλαδή είναι βιώσιμο χρέος και τη χώρα αυτή, που μας κάνει και μαθήματα καλής διαχείρισης του χρέους (!) πρέπει να έχουμε ως πρότυπο;

Τα κριτήρια

Η απομόνωση μόνο του κριτηρίου του δημόσιου χρέους, ως ποσοστό του ΑΕΠ, δεν οδηγεί τη χώρα αναγκαστικά σε χρεοκοπία. Χώρες με μικρό σχετικά δημόσιο χρέος, σύρθηκαν στην ίδια θέση προ-πτώχευσης. Αντίθετα, χώρες με υψηλότερο χρέος θεωρούνται φερέγγυες με μόνο το κριτήριο ότι συνεχίζεται η ανάπτυξη του ΑΕΠ. Ωστόσο, το 2008 η Ελλάδα, η Κύπρος, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία δεν ήταν εκτός μέσου όρου ανάπτυξης του ΑΕΠ.

Είναι συνεπώς φανερό ότι τα κριτήρια να συρθεί η χώρα σε θέση αφερεγγυότητας ήταν περισσότερο πολιτικά παρά οικονομικά.

Όταν το κριτήριο για το χρέος μιας χώρας είναι μόνο το δημόσιο χρέος, στην ουσία δίνεται η μισή αλήθεια για τη χώρα αυτή. Το ολοκληρωμένο κριτήριο είναι το συνολικό χρέος, δημόσιο και ιδιωτικό. Γιατί, σε κάθε περίπτωση, το χρέος, ανεξαρτήτως μορφής και μετά τους συμψηφισμούς, σημαίνει έλλειμμα αντιστοιχίας πραγματικού πλούτου για να αποπληρωθεί.  

Όταν το συνολικό χρέος είναι υψηλό, απλώς παραμονεύει μια στιγμή κρίσης για να πνίξει οποιαδήποτε χώρα. Η λεγόμενη «εξυπηρέτηση» χωρίς δυνατότητα αποπληρωμής είναι μια «φούσκα» που αναμένει την κρίσιμη στιγμή, δηλαδή μια «καρφίτσα», για να σκάσει. Και αυτή δεν ξέρει κανείς πότε θα έρθει. Κάθε χώρα λοιπόν, μετρώντας το συνολικό χρέος, κάνει και τις ανάλογες πολιτικές κινήσεις να αποφύγει την καταστροφή, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι εξαφανίζεται η κρίση. Έτσι ξεσπάει ένας «παγκόσμιος πόλεμος» για το χρέος και το «κουκούλωμά» του. Ποια χώρα θα χρεώσει την άλλη και ποια θα προσελκύει τζάμπα τα παγκόσμια κεφάλαια, δήθεν ως σταθερή, για να τα δανείζει τοκογλυφικά στις άλλες;

Η τεράστια, άνιση και άδικη κατανομή του πλούτου, έφερε αυτό το αποτέλεσμα, από τη μια να συσσωρεύεται ο πλούτος και από την άλλη η φτώχεια σε παγκόσμιο και εθνικό επίπεδο. Το σύστημα, αντί να παραδεχτεί την αδυναμία του να λύσει τις αντιθέσεις του με παλιά εργαλεία και να περάσουμε σε ριζικές αναδιαρθρώσεις και αλλαγές στις παραγωγικές σχέσεις, επιλέγει, δυστυχώς, την ίδια πεπατημένη έντασης των ανισοκατανομών με διεύρυνση των αντιθέσεων και αντιφάσεων, ως λύση των προηγούμενων αντιθέσεων και αντιφάσεων! Ορισμένες από αυτές τις πρακτικές τις ονομάζουν και «μεταρρυθμίσεις», «απελευθερώσεις» και «προσαρμογές»!

Μέρος αυτού του «παγκόσμιου πολέμου» του χρέους  είναι και οι ένοπλοι πόλεμοι των τελευταίων δεκαετιών. Με αυτούς επιχειρείται μια βίαιη μεταφορά πλούτου, από τις εθνικές αστικές τάξεις αδύναμων στρατιωτικά χωρών, αλλά πλούσιων σε κοιτάσματα ορυκτού πλούτου και ενέργειας, σε πολυεθνικά κεφάλαια ισχυρών χωρών της Δύσης. Με αυτή την πρακτική «ταΐζονται» τα οριακά κεφάλαιά τους με δοτά κέρδη και δοτά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, για να μη πτωχεύσουν και μαζί τους πτωχεύσει και η χώρα. Δεν είναι έξω από αυτή τη λογική, οι πόλεμοι στη Μ. Ανατολή, στην Αφρική, στα Βαλκάνια και οι σκληρές πολεμικές, στρατιωτικές και οικονομικές αντιπαραθέσεις στην Αν. Ευρώπη, άσχετα τι μορφές παίρνουν

Σημειώνουμε ότι, σύμφωνα με μελέτη της McKinsey Global Institute, το παγκόσμιο ΑΕΠ ανέρχεται σε 70 περίπου τρισεκατομμύρια δολάρια  και το παγκόσμιο χρέος ανέρχεται σε 199 τρισεκατομμύρια ή σε 286%. Δηλαδή ο κόσμος όλος είναι σε «μη βιώσιμο χρέος» από κάθε άποψη. Το ότι η Ελλάδα και κάποιες άλλες χώρες, που δεν απείχαν και πολύ από το μέσο όρο, ξεχώρισαν ως μόνες με «μη βιώσιμο χρέος», έχει να κάνει προφανώς με άλλα κριτήρια που δεν είναι παρά πολιτικά.

Για να φτάσει όμως ο κόσμος σε τέτοιο χρέος, είναι φανερό ότι προϋπήρξε μια πολιτική επιβολής νόμιμων μεν, ληστρικών δε επιτοκίων και εικονικών επαναδανεισμών για εξόφληση προηγούμενων δανείων. Οι δανειστές εξοφλούσαν τα δικά τους δάνεια με νέα δικά τους δάνεια, χωρίς η χρεωμένη χώρα να δει ούτε ένα δολάριο, ενώ το χρέος αυξάνονταν κατακόρυφα! Όσο αυτό δεν ανακοινώνονταν, όλοι οι ένοχοι αυτής της διαδικασίας χρέωσης των λαών, ένοιωθαν καλά. Όταν έφτασε η ώρα του λογαριασμού, οι δανειστές «ανακάλυψαν» ότι μας υπερδάνεισαν και οι δανειζόμενοι «ανακάλυψαν» ότι μας υπερχρέωσαν! Ήταν όμως αργά, όχι για τους πολιτικούς που αλλάζουν σαν τα πουκάμισα χωρίς να χάσουν και πολλά, αλλά για τους λαούς.

Από την άλλη, αν σκεφτούμε ότι το παγκόσμιο ΑΕΠ ανέρχεται σε 70 τρισεκατομμύρια ενώ οι άυλοι τίτλοι, διαφόρων μορφών, στα χέρια του παγκόσμιου κεφαλαίου ανέρχονται από 700 τρισεκατομμύρια ως 1 τετράκις εκατομμύρια (10 ως 14 φορές!), καταλαβαίνουμε ότι αυτό είναι μια απαίτηση εξαργύρωσης των παγκόσμιων κατόχων τίτλων (κεφαλαιοκρατών), έναντι των κοινωνιών και της πραγματικής οικονομίας με εμπράγματες αξίες που δεν υπάρχουν! Στην πραγματικότητα, το σύστημα είναι σε πλήρες αδιέξοδο!

Αδιέξοδα και κίνδυνοι

Το 1990 η «κρίση χρέους» όπως την αποκαλούν κάποιοι ενώ είναι κρίση «υπερπαραγωγής» ή αλλιώς υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου σε λίγα χέρια, καλύφτηκε με γιγάντια εισροή «τζάμπα πλούτου» και φτηνού εργατικού δυναμικού από τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες  και την Κίνα που προσχώρησε εθελοντικά στο καπιταλιστικό σύστημα.

Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, έγιναν τοπικοί και περιφερειακοί ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι για να μεταφερθεί, χωρίς να έχει πληρωθεί, πλούτος και οικονομικά και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στις πλούσιες δυτικές χώρες.

Τώρα που αυτές οι εφεδρείες εξαντλούνται τι ακολουθεί; Πολλοί είναι εκείνοι που στρέφονται στον εσωτερικό πλούτο και αναφέρουν ως λύση, τον αφανισμό της μεσαίας τάξης και της μεσαίας περιουσίας καθώς και στην υποτίμηση της εργατικής δύναμης και των συντάξεων (συσσωρευμένων αποθεματικών εργασίας), ως πηγές διοικητικής  μεταφοράς πλούτου για να επιβιώνουν και τα οριακά κεφάλαια τα οποία, αδυνατούν να παράγουν κέρδη από κανονική πώληση προϊόντων, λόγω προηγούμενης ληστείας των μελλοντικών εισοδημάτων των καταναλωτών που δεν είναι άλλοι από τον εργαζόμενο λαό. Όμως τελικά, παρά τα όσα ακούμε περί βιωσιμότητας των χρεών, σε παγκόσμιο επίπεδο "ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος" και το αδιέξοδο του συστήματος επανέρχεται.

Και αυτές όμως οι πηγές μισθών, συντάξεων, μικρομεσαίου κεφαλαίου κλπ, είναι περιορισμένες αφού το εργατικό κόστος σε σχέση με το κεφάλαιο (Οργανική Σύνθεση Κεφαλικού) μικρό μόνο ρόλο παίζει στον σχηματισμό βιώσιμου ποσοστού κέρδους ενώ οι άλλες περιπτώσεις έχουν όριο κάτω από το οποίο είναι βέβαιη η «ανθρωπιστική καταστροφή».

Προφανώς η (αιθεροβάμωνα) λύση στο φανερό αδιέξοδο, είναι μια εθελοντική παγκόσμια αναδιανομή του πλούτου προς τις φτωχές και υπερχρεωμένες τάξεις, χώρες και λαούς, για να αρχίσει και πάλι η βιώσιμη παραγωγή.  Αυτό όμως δεν φαίνεται δυνατό γιατί κανένα κεφάλαιο δεν θα δεχτεί να θυσιαστεί για «το καλό του κόσμου» και της ανάπτυξης.

Και τι μένει; Τα αδιέξοδα εδώ, όπως φαίνεται, είναι πολλά και νέες αποτελεσματικές συνταγές δεν υπάρχουν. Οι παλιές όμως επανέρχονται! Έτσι, ξαναγεννιέται ο φόβος κανιβαλισμού των «περισσευούμενων» κεφαλαίων, για να επιβιώσουν τα πολιτικοστρατιωτικώς ισχυρά και οικονομικώς δυνατά, πράγμα που έχει ήδη συμβεί άλλες δύο φορές με τους παγκόσμιους πολέμους, με τις τεράστιες καταστροφές ανθρώπων και κεφαλαίων.

Σε τέτοιες λύσεις όμως, οι οποίες μηδενίζουν κάθε κοινωνικό κεκτημένο, οι εργαζόμενοι και οι μικρομεσαίοι που θα είναι τα πρώτα θύματα, αντιδρούν και δεν δέχονται να θυσιαστούν στον πόλεμο των κεφαλαίων και στον βωμό της επιβίωσης των όποιων κεφαλαίων. Ο ταξικός πόλεμος που στην αρχή μπορεί να μη φαίνεται, στην πραγματικότητα αρχίζει να μαίνεται και η κοινωνική συνοχή των κρατών παραπαίει με όλες τις συνέπειες της αποδιοργάνωσης της παραγωγής, της οικονομίας και των κρατικών δομών πρόνοιας.

Για να «διορθωθούν» οι συνεχώς αυξανόμενες κοινωνικές αντιθέσεις  και συγκρούσεις, «για το ψωμί», αρχίζουν και τα εσωτερικά «παρατράγουδα» των χωρών, με επιβολή αυταρχικών μέτρων, νόμων και πολιτικών. Οι πολιτικές παρεκτροπές είναι συχνές και οι μορφές τους, ξεκινούν από κοινοβουλευτικό αυταρχισμό και φτάνουν μέχρι και την επιβολή φασισμού. Παλιά συνταγή, ξαναζεσταμένη.

Για κάποιους δεν είναι καθόλου τυχαία η αναβίωση του φασιστικού φαινομένου στην Ευρώπη, η οποία, βέβαια, δεν εξηγείται με επιδερμικές αναλύσεις περί «κακής λειτουργίας» της αστικής δημοκρατίας, ή «λάθη» των αστικών κομμάτων κλπ.

Η ουσία των δικτατορικών και των αυταρχικών καθεστώτων, είναι πάντα μία: οι λαοί να υποταχθούν βίαια στην αφαίρεση δικαιωμάτων, πολιτικών και οικονομικών. Καμία δικτατορία στον κόσμο δεν είχε διαφορετική συμπεριφορά. Αν δεν ήταν έτσι, δεν θα είχαν ως πρώτη πράξη τους, πάντα, την κατάργηση των συνταγματικών και δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών.

Είναι η Ελλάδα το μαύρο πρόβατο του χρέους;

Το συνολικό χρέος των χωρών στις 31 Μαρτίου 2014.

Φτάνουμε ξανά στην ουσία των σημερινών σχέσεων της Ελλάδας με τους δανειστές και την ΕΕ. Τα στοιχεία δείχνουν ότι το συνολικό δημόσιο  και ιδιωτικό χρέος της χώρας, δεν είναι από τα μεγαλύτερα. Παραθέτουμε συγκριτικά στοιχεία για να καταλάβει ο αναγνώστης, τι συμβαίνει και να βγάλει μόνος του τα συμπεράσματα για την τεράστια πίεση που δέχεται η χώρα.

Ø  Στις 31 Μαρτίου 2014, η Ελλάδα είχε δημόσιο και ιδιωτικό εξωτερικό χρέος που ανερχόταν συνολικά στο ύψος των 574.920.000.000 δολ., που αντιστοιχεί στο 310% του ΑΕΠ και στον κάθε πολίτη αναλογεί χρέος 47.636 δολ.

Ø  Το Λουξεμβούργο, στις 31 Μαρτίου 2014 είχε συνολικό εξωτερικό χρέος (δημόσιο και ιδιωτικό) που ανερχόταν στο αστρονομικό ύψος των 3.472.282.000.000 δολ. Δηλαδή, το χρέος αυτό αντιστοιχεί στο 3.443% του ΑΕΠ! Ο κάθε πολίτης δε του Λουξεμβούργου, οφείλει… 3.696.467 δολ.!

Ø  Η Ολλανδία (Κάτω Χώρες), που εγκαλεί και προσβάλει συνεχώς την Ελλάδα και τους Έλληνες, είχε χρέος της τάξης των 2.526.895.000.000 δολ., που αντιστοιχεί στο 344% του ΑΕΠ και στον κάθε πολίτη αναλογεί χρέος 226.503 δολ.

Ø  Η Γερμανία έχει χρέος της τάξης των 2.851.467.000.000 δολ., που αντιστοιχεί στο 142% του ΑΕΠ και στον κάθε πολίτη αναλογεί χρέος 57.755 δολ

Ø  Η Γαλλία έχει χρέος της τάξης των 2.556.980.000.000 δολ., που αντιστοιχεί στο 182% του ΑΕΠ και στον κάθε πολίτη αναλογεί χρέος 74.619 δολ.

Ø  Η Ιταλία έχει χρέος της τάξης των 2.748.126.000.000 δολ., που αντιστοιχεί στο 108% του ΑΕΠ και στον κάθε πολίτη αναλογεί χρέος 36.841 δολ.

Ø  Η Ισπανία έχει χρέος της τάξης των 1.283.184.000.000 δολ., που αντιστοιχεί στο 167% του ΑΕΠ και στον κάθε πολίτη αναλογεί χρέος 52.045 δολ.

Ø  Το Βέλγιο έχει χρέος της τάξης των 1.286.918.000.000 δολ., που αντιστοιχεί στο 266% του ΑΕΠ και στον κάθε πολίτη αναλογεί χρέος 113.603 δολ.

Ø  Η Αυστρία έχει χρέος της τάξης των 820.010.000.000 δολ., που αντιστοιχεί στο 200% του ΑΕΠ και στον κάθε πολίτη αναλογεί χρέος 90.128 δολ.

Ø  Η Φινλανδία έχει χρέος της τάξης των 577.700.000.000 δολ., που αντιστοιχεί στο 155% του ΑΕΠ και στον κάθε πολίτη αναλογεί χρέος 68.960 δολ.

Ø  Η  Σουηδία το χρέος είναι 1.145.785.000.000 δολ., που αντιστοιχεί στο 187% του ΑΕΠ και στον κάθε πολίτη αναλογεί χρέος 91.487 δολ.

Ø  Για τη Δανία το χρέος είναι 593.221.000.000 δολ., που αντιστοιχεί στο 180% του ΑΕΠ και στον κάθε πολίτη αναλογεί χρέος 101.084 δολ.

Ø  Για την Ελβετία το χρέος είναι 1.610.897.000.000 δολ., που αντιστοιχεί στο 229% του ΑΕΠ και στον κάθε πολίτη αναλογεί χρέος 154.063 δολ.

Ø  Για τη Νορβηγία , το χρέος είναι 737.118.000.000 δολ., που αντιστοιχεί στο 141% του ΑΕΠ και στον κάθε πολίτη αναλογεί χρέος 131.220 δολ.

Ø  Το  Χονγκ Κονγκ, έχει χρέος 1.231.233.000.000 δολ., που αντιστοιχεί στο 334% του ΑΕΠ και στον κάθε πολίτη αναλογεί χρέος 105.420 δολ.

Ø  Περαιτέρω:

Ø  Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δημόσιο και ιδιωτικό εξωτερικό χρέος 17.905.700.904.337,71 δολ. που αντιστοιχεί στο 106% του ΑΕΠ, ενώ στον κάθε πολίτη αναλογεί χρέος 56.096 δολ.

Ø  Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει δημόσιο και ιδιωτικό εξωτερικό χρέος 2.555.615.000.000 δολ., που αντιστοιχεί στο 90% του ΑΕΠ, ενώ στον κάθε πολίτη αναλογεί χρέος 39.499 δολ.

Πηγη: Στοιχεία από άρθρο τουΜηλιαράκη Πέτρου στην «Αυγή» της 22/11/2014.

Επιβεβαίωση

Ένας άλλος πίνακας συνολικού χρέους, είναι αυτός του MM (IMF) που δημοσιεύτηκε στο άρθρο του κ. Β. Βιλιάρδου: «Χρέη εκτός ελέγχου, δυναμιτίζουν την προοπτικήανάπτυξης» και αφορούν υπολογισμούς του 2011.

Όπως αναφέρει ο κ. Βιλιάρδος,  «χωρίς ανάπτυξη είναι αδύνατον ποτέ να πληρωθούν τα συσσωρευμένα την τελευταία τριακονταετία, τεράστια χρέη των δυτικών κρατών, επιχειρήσεων, τραπεζών και νοικοκυριών – όπως φαίνονται από τον Πίνακα  που ακολουθεί».

Στο ίδιο άρθρο, αναφέρεται ότι σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, «τα συνολικά χρέη στις 18 μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη ήταν στο 160% του ΑΕΠ τους το 1980 (ενώ) σήμερα (2011) έχουν εκτοξευθεί στο 321% του ΑΕΠ τους…… (και) Αποπληθωρισμένα, οι κυβερνήσεις έχουν τετραπλάσια χρέη σε σχέση με το 1980, τα νοικοκυριά εξαπλάσια και οι επιχειρήσεις της πραγματικής οικονομίας τριπλάσια».

Συνολικά χρέη 2011, δημόσια και ιδιωτικά, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ

Χώρα	Σύνολο	Τράπεζες	Επιχειρήσεις	Νοικοκυριά	Δημόσιο
Ιρλανδία	1.166	689	245	123	109
Μ. Βρετανία*	847	547	118	101	81
Ιαπωνία	641	188	143	77	233
Ισπανία	457	111	192	87	67
Γαλλία	449	151	150	61	87
Βέλγιο	435	112	175	53	95
Πορτογαλία	422	61	149	106	106
Ιταλία	377	96	110	50	121
Η.Π.Α.	376	94	90	92	100
Ελλάδα	333	22	74	71	166
Γερμανία**	321	98	80	60	83

Πηγή: MM (IMF)

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Ο παραπάνω πίνακας, χωρίς τα χρέη των τραπεζών, επιβεβαιώθηκε απ το γερμανικό περιοδικό Spiegel στις 3 Ιουλίου 2013.

Σ.Β.

Αναδημοσίευση από το www.eea.gr ( http://www.eea.gr/gr/el/articles/sxolio-to-xreos-mas-kai-koita-poioi-milane