Από το «Μια ματιά στον κόσμο» της Cynical
«Μια άλλη
ενδιαφέρουσα είδηση αφορά στα φοιτητικά δάνεια στο Ην. Βασίλειο. Σε έκθεση την
οποία διέρρευσε ο Guardian, η κυβέρνηση σχεδιάζει να πουλήσει εκκρεμή δάνεια
40δις λιρών, που αφορούν 3,6 εκ. φοιτητές, σε τράπεζες και funds, τα οποία για
να καταστούν ελκυστικά σκοπεύει να τους αυξήσει το επιτόκιο ακόμα και
αναδρομικά. Έτσι ένας απόφοιτος για να τα αποπληρώσει θα χρειαστεί ολόκληρο τον
εργασιακό του βίο. Όπως, έχουμε ξανατονίσει, οι κυβερνήσεις κάνουν ό,τι περνάει
από το χέρι τους για να αποθαρρύνουν τους επίδοξους φοιτητές. Σημειωτέον, τα
εκκρεμή φοιτητικά δάνεια στις ΗΠΑ έχουν ξεπεράσει τα 1 τρις δολ και είναι η
επόμενη μεγάλη φούσκα που έρχεται».
Τι
να θυμηθούμε; Με πόσους κομπασμούς ο Γ. Παπανδρέου μας πλάσσατε την ιδέα των
φοιτητικών δανείων ως δήθεν νέα και πρωτότυπη; Ως δήθεν μέσο για να σπουδάσουν
οι φτωχοί; Ως την ελεύθερη παιδεία του μέλλοντος;
Φυσικά
τα δάνεια (και τα κουπόνια επαίδευσης) είναι καταγραμμένα στο «Σύνταγμα της Ελευθερίας»
του πατριάρχη του νεοφιλελευθερισμού Φ. Α. Χάγιεκ από το 1955. Δεν είναι δηλαδή
καθόλου νέα και καθόλου αθώα. Είναι καραμπινάτη απαίτηση των μονοπωλίων να
απαλλαγούν από φόρους για την παιδεία και ταυτόχρονα να βγάλουν τεράστια κέρδη από
τις σπουδές των φτωχών. Τέτοιες είναι πάντα οι νεοφιλελεύθερες ιδέες…
Να
μερικά από αυτά που γράφει για την Παιδεία:
(σελ
513) Ωστόσο το γεγονός ότι η παιδεία οφείλει να καθοδηγείται από συγκεκριμένες
αξίες αποτελεί επίσης πηγή πραγματικών κινδύνων σε οποιοδήποτε σύστημα δημόσιας
παιδείας.
(σελ 517) Πράγματι μπορεί σύντομα ν’
ανακαλύψουμε ότι η λύση έγκειται στο να πάψει η κυβέρνηση να είναι ο κύριος χορηγός παιδείας και να
γίνει ο αμερόληπτος προστάτης του ατόμου εναντίον όλων των χρήσεων αυτών των
δυνάμεων τις οποίες ανακαλύψαμε πρόσφατα.
(σελ 518) Ένα πολύ πιο δύσκολο πρόβλημα είναι πόση
εκπαίδευση θα πρέπει να παρέχεται με δημόσιες δαπάνες και σε ποιους θα πρέπει να
παρέχεται εκπαίδευση με δημόσιες δαπάνες πέρα από το ελάχιστο που εξασφαλίζεται
σε όλους
(…)
Επίσης
είναι πιθανό ότι μια κοινωνία η οποία επιθυμεί να έχει μέγιστη οικονομική
απόδοση με περιορισμένες δαπάνες για την παιδεία θα πρέπει πάντα να
επικεντρώνεται στην ανώτατη παιδεία μιας συγκριτικά μικρής ελίτ,6
(σελ
519)
Η καλύτερη λύση θα
ήταν να δίνεται σ’ εκείνους στους οποίους μια τέτοια επένδυση φαίνεται να
υπόσχεται τη μεγαλύτερη απόδοση η δυνατότητα να δανείζονται το κεφάλαιο και
αργότερα να το εξοφλούν με τα αυξημένα εισοδήματά τους, μολονότι μια τέτοια
διευθέτηση θα αντιμετώπιζε σημαντικές πρακτικές δυσκολίες.7
(…)
Υπάρχει
επίσης ένα άλλο πρόβλημα που πήρε σοβαρές διαστάσεις σε μερικές ευρωπαϊκές
χώρες και το οποίο οφείλουμε να έχουμε στο μυαλό μας και αυτό είναι το πρόβλημα
ότι έχουμε περισσότερους διανοουμένους από ό,τι μπορούμε ν’ απασχολήσουμε
επικερδώς. Ελάχιστοι κίνδυνοι είναι μεγαλύτεροι για την πολιτική σταθερότητα
από την ύπαρξη ενός πνευματικού προλεταριάτου που δεν βρίσκει καμιά διέξοδο για
τη μόρφωσή του